Bauxite Việt Nam

Tôi vừa đọc bài “ Những tù nhân của lợi ích trước mắt” của Vương Trí Nhàn (Bauxite ngày 10/6), xin có vài lời bình luận và góp ý.

Trong bài tác giả  nêu ra nhiều hiện tượng bất cập về mọi mặt của đời sống, đặt câu hỏi  “ Tại sao người Việt trở nên bảo thủ và thiển cận như vậy” và nêu vấn đề “ Thử tìm cách lí giải tình trạng trên”. Đó là tình trạng  toàn dân chỉ lo chạy theo cái lợi trước mắt,  biến mình thành tù nhân của nó, đó là  “ Người Việt sau chiến tranh kém đi về mọi mặt… không ai đủ sức nghĩ về cái cao xa, trừu tượng…”. Sau khi nêu vấn đề, tác giả cho rằng “ Ngoài những nguyên nhân lịch sử lâu dài, cái chính là chúng ta vừa trải qua một cuộc chiến tranh khủng khiếp”. Tác giả còn thêm: “Chỉ tiếc là để chứng minh được điều này tôi không đủ sức”.

Tôi tán thành những ý kiến của Vương Trí Nhàn, chỉ xin bàn đôi điều. Tác giả nêu “không ai đủ sức nghĩ về cái cao xa, trừu tượng”. Viết như vậy liệu có oan cho hai loại người sau :  1- Những người lãnh đạo ĐCS VN hiện nay, không những họ nghĩ mà còn nói rất nhiều về một thứ quá cao xa, quá trừu tượng là CNXH, một thứ ảo tưởng  mà đến hậu duệ của Lê nin cũng phải từ bỏ. 2- Những người có trí tuệ và tâm huyết với dân tộc như nhóm các nhà khoa học  Việt kiều (viết “Cải cách toàn diện để phát triển đất nước”, đã gửi cho lãnh đạo Đảng CS, Quốc hội, Chính phủ), như nhóm 72 người góp ý về Hiến pháp, như nhóm 61 đảng viên lão thành góp ý cho Đại hội 12, như những nhà hoạt động cho xã hội dân sự và dân chủ v.v., tiếc rằng những ý kiến đó  không được quan tâm mà còn bị qui chụp là phản động, chống Đảng và chế độ.

Vương Trí Nhàn có ý dựa vào nguyên nhân chiến tranh để giải thích, chỉ tiếc là không đủ sức để chứng minh. Tôi  cho rằng chiến tranh chỉ là một phần của nguyên nhân gần, một phần của nguyên nhân trực tiếp chứ chưa phải là nguyên nhân gốc, chưa phải là nguyên nhân cơ bản. Nếu cứ cố dựa vào chiến tranh để giải thích thì chưa đủ mà có khi còn phạm vào ngụy biện vì  Việt Nam sau chiến tranh chống quân Nguyên, sau chiến tranh chống quân Minh có tạo ra sự hỗn loạn của xã hội như hiện nay đâu. Các nước sau chiến tranh như Mỹ (chiến tranh Nam-Bắc), như Đức và Nhật (đại chiến 2), như Nam Hàn (chiến tranh 2 miền 1950-53) có xẩy ra nhiều tệ nạn như chúng ta đâu. Như vậy là cùng với chiến tranh còn có một nguyên nhân to lớn hơn, bao trùm hơn.

Trong một số bài trước đây (Nguyên nhân gốc của mọi tệ nạn. Nguyên nhân gốc của việc đạo đức xuống cấp. Thử tìm nguyên nhân gốc của mọi oan sai ) tôi  có rút ra kết luận, đó là : “Sự kết hợp và cộng hưởng giữa một bên là những yếu kém trong nền văn hóa dân tộc, một bên là những độc hại của chủ nghĩa Mác Lê nin (CNML)” . Tôi cho rằng nguyên nhân gốc của “Tù nhân của lợi ích trước mắt” cũng không ra ngoài  điều vừa viết ở trên.

Chính CNML với chủ trương chiến tranh cách mạng, đấu tranh giai cấp xô đẩy  con người vào cuộc tranh giành, chém giết nhau, chỉ biết tôn thờ lợi ích vật chất của giai cấp vô sản mà quên đi đạo đức làm người lương thiện, quên đi đạo lý  nhân ái, bao dung. Chính CNML với phương châm   “ Quyết phen này sống chết mà thôi.  Chế độ xưa ta mau phá sạch tan tành… Bao nhiêu lợi quyền ắt qua tay mình” đã huấn luyện, khuyến khích người ta lao  vào cuộc tàn sát một mất một còn, quyết chí “ đạp đầu lũ chúa đất xuống bùn đen vạn kiếp” hoặc “đào mồ chôn chủ nghĩa tư bản”. Trong cuộc đấu tranh giai cấp nhằm giành chính quyền vào tay vô sản CNML không quan tâm đến lao động sáng tạo. Lại nữa, CNML chủ trương chuyên chính vô sản mà thực chất là thực hiện chế độ toàn trị của Đảng CS, trong chế độ này quyền lực nhà nước nằm chủ yếu trong tay của Đảng và lực lượng công an, quyền tự do và dân chủ của nhân dân bị hạn chế, người dân sống chủ yếu trong cảnh lo sợ và cam chịu, như vậy thì lấy đâu ra môi trường cho sự suy nghĩ về cái cao xa.  Để tuyên truyền cho CNXH và CNCS, những xã hội mới chỉ có trong tưởng tượng, người ta buộc phải dùng thủ đoạn dối trá. Sự lừa dối có hệ thống nhiều quá thành thói quen, thành bản lĩnh của thế lực cầm quyền và buộc người dân, để tồn tại cũng phải thực hành dối trá. Một xã hội mà dối trá là phương châm xử thế thì lấy đâu ra sự tin cậy lẫn nhau, lấy đâu ra nguồn cảm hứng sáng tạo, trong xã hội như vậy thì nhiều người chỉ lo chạy theo cái lợi trước mắt là đương nhiên.

Trong tình cảnh CNML, chuyên chính vô sản đã bộc lộ nhiều độc hại, mất lòng tin của nhân dân, sự sụp đổ của Liên Xô và các nước cộng sản Đông Âu là tất yếu. Trung Quốc vẫn giữ đảng CS nhưng thực chất đã xa rời CNML. Việt Nam, theo tuyên bố công khai thì  ĐCS vẫn kiên trì CNML, vẫn cố duy trì chế độ độc quyền đảng trị. Việc làm đó  gặp phải sự không đồng tình của một số  người có hiểu biết về dân chủ và mong muốn phát triển đất nước. Những người này bị qui chụp là phản động, chống Đảng, muốn lật đổ chế độ, họ bị khủng bố, bị bắt bớ, tù đày. Việc như vậy khiến cho nhiều người lo sợ, không dám tự do tư tưởng, chỉ lo kiếm lấy cái lợi trước mắt và sự yên thân.

Trong tài liệu “ Cải cách toàn diện để phát triển đất nước”  các nhà khoa học Việt kiều chỉ ra hai nguyên nhân  sâu xa tạo ra  mọi tệ nạn của xã hội VN hiện tại.

1-Thể chế thiếu dân chủ, hạn chế tự do tư tưởng, thiếu tinh thần thượng tôn pháp luật…Thể chế hiện nay đang hạn chế sức mạnh của đất nước và làm lung lay nền tảng của xã hội.

2- Hệ quả của nguyên nhân 1, là trong thành phần lãnh đạo đất nước chưa có nhiều người tài giỏi, bản lĩnh, chịu trách nhiệm cao và quy tụ được bên mình những trí thức và cộng sự chân chính.

Tôi rất tâm đắc với 2 nguyên nhân sâu xa trên đây và ngẫm nghĩ thấy rằng chính CNML và sự độc quyền của ĐCS trực tiếp sinh ra 2 điều ấy.

Vương Trí Nhàn quy nguyên nhân làm cho người Việt trở nên bảo thủ và thiển cận là  chiến tranh. Tôi không phản đối nhưng đề nghị chỉ xem đó là nguyên nhân gần, mà biết về nó cũng chỉ là để giải thích một hiện tượng chứ không có tác dụng “cải tạo tình huống”. Quy kết nguyên nhân cho sự độc hại của CNML là cơ bản hơn và có tác dụng hơn.

Cũng xin bàn thêm một chút về chiến tranh. Nguyên nhân nào gây ra 2 cuộc chiến tranh kéo dài 30 năm. Từ trước đến nay chúng ta vẫn cho là tại âm mưu xâm lược của thực dân Pháp và đế quốc Mỹ. Nhưng bên cạnh đó nhiều nhà nghiên cứu lịch sử trong nước và thế giới  cho rằng cũng tại lãnh đạo ĐCS VN muốn áp đặt ý thức hệ cộng sản, muốn biến VN thành tiền đồn phe CS, muốn độc quyền lãnh đạo nhân dân VN xây dựng CNXH. Thực hư như thế nào còn chờ sự phán xét của lịch sử. Tuy vậy nếu lãnh đạo ĐCS VN có phạm sai lầm như vừa nêu thì nguyên nhân sâu xa của chiến tranh VN trong 30 năm cũng là do CNML.

N.Đ.C

Tác giả gửi BVN