Bauxite Việt Nam

BBC tiếng Việt

Chú khỉ bị trầm cảm tại vườn quốc gia Bù Gia Mập và hình vẽ minh họa của sinh viên Đại học HUTECH, Nguyễn Hoàng Minh Hiếu. ẢNH: MINH HIEU

20 tháng 4 2023

Không phải tất cả chúng ta đều biết loài khỉ có thể bị trầm cảm như con người, sau khi chúng phải trải qua nhiều tổn thương trong quá khứ.

Trong một chuyến đi trekking tại vườn quốc gia Bù Gia Mập ở tỉnh Bình Phước cách đây vài tháng, sinh viên Nguyễn Hoàng Minh Hiếu từ Đại học HUTECH ở Sài Gòn chú ý đến một con khỉ 15 tuổi, ngồi buồn bã trong chiếc chuồng sắt.

"Tôi chú ý đến một chú khỉ già lắm rồi, ngồi yên trong cái chuồng, rất khác so với những con khỉ hiếu động kế bên."

Cuộc đời 'bị đánh cắp'

Sau khi hỏi các nhân viên kiểm lâm của vườn quốc gia Bù Gia Mập, Minh Hiếu hiểu thêm về nguyên nhân trầm cảm của chú khỉ mặt đỏ này, vốn đã mất khả năng quay trở về thiên nhiên.

"Một anh kiểm lâm nói với tôi rằng chú khỉ đó bị săn bắt trộm từ nhỏ, sau đó được giải cứu về thì chú ta bị trầm cảm. Sau khi được thả về rừng tự nhiên thì chú khỉ này không được đồng loại chấp nhận, và cũng không tự kiếm ăn được. Sau vài lần thả không thành công như vậy, người ta phải đưa chú về lại vườn quốc gia. Chú khỉ này sống tại Bù Gia Mập khoảng 8 đến 9 năm rồi", Minh Hiếu nói với BBC News Tiếng Việt.

Nhân viên kiểm lâm kể thêm với Minh Hiếu là họ đã giải cứu chú khỉ này ở vùng biên giới giữa Việt Nam và Campuchia, khi đó chú khỉ "rất hoảng loạn khi lồng kế bên là một khỉ khác bị chết."

Minh Hiếu cho biết bản thân rất bị ám ảnh từ đôi mắt buồn bã của chú khỉ 15 tuổi này. ẢNH: MINH HIEU

"Chú khỉ mặt đỏ 15 tuổi này được giải cứu từ một vụ mua bán động vật hoang dã trái phép. Lúc mới tiếp nhận, chú bị nhốt trong một cái lồng chật hẹp, sức khỏe rất yếu. Bên cạnh chú là một bạn khỉ đi cùng đã chết nên lúc đầu về trung tâm chú rất hoảng loạn, trầm cảm, không ăn uống gì nhiều. Sau nhiều tháng được chăm sóc thì tâm lý chú phần nào đã ổn định."

"Chú khỉ ngồi yên ở Bù Gia Mập như đang suy nghĩ về trong quá khứ, về một cuộc đời bị đánh cắp vậy với ánh mắt nhìn rất xa xăm", Minh Hiếu nói với BBC.

Tác phẩm về chú khỉ bị trầm cảm ở trung tâm cứu hộ động vật rừng quốc gia Bù Gia Mập của sinh viên Đại học HUTECH, ngành thiết kế đồ họa này đã thu hút hàng ngàn lượt like trên mạng xã hội.

'Biết vui, biết đau'

Minh Hiếu nói khi còn nhỏ, con vật yêu thích là hươu cao cổ, nhưng khi lớn, đôi mắt của loài khỉ khiến bạn rất ám ảnh.

"Sau thời gian tìm hiểu thì tôi thích khỉ, vì tôi thấy chúng có nhiều cảm xúc giống như con người, biết vui, biết đau. Đôi mắt của chú khỉ bị nhốt trong chuồng khiến tôi bị ám ảnh."

Khỉ mặt đỏ là loại động vật quý hiếm, nằm trong Sách đỏ (Red List of Threatened Species) của Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế IUCN với mức độ bảo toàn khẩn cấp.

"Khỉ không phải thú cưng, đừng nuôi nhốt chúng bằng những chiếc lồng sắt hay trói chân chúng bằng xiềng xích", theo Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên (Education for Nature Vietnam - ENV).

"Chú khỉ ngồi yên ở Bù Gia Mập như đang suy nghĩ về trong quá khứ, về một cuộc đời bị đánh cắp vậy với ánh mắt nhìn rất xa xăm", Minh Hiếu nói với BBC. ẢNH: MINH HIEU

Minh Hiếu đã vẽ minh họa cho một số sách thiếu nhi và được xuất bản. Chủ đề đa số về số phận động vật hoang dã tại Việt Nam.

Ngoài chú khỉ bị trầm cảm, tác phẩm 'Bức tranh chim mồi' của Minh Hiếu nói về nạn săn bắt chim mùa di cư ở Việt Nam.

"Một trong những tác phẩm tâm đắc nhất của tôi là về mùa chim mồi. Tôi đã ấp ủ trước đó một năm rồi sau khi đọc bài viết về săn bắt chim trời thì rất thiếu nhân tính, đau đớn. Đọc tư liệu và xem hình thật thì tôi đau lòng quá, phải dừng lại rồi sau đó mới vẽ tiếp được."

Minh Hiếu vẽ một con cói bị khâu mắt để làm mồi săn bắt chim trời. ẢNH: MINH HIEU

Mùa chim di cư ở Việt Nam diễn ra từ cuối tháng Tám, đầu tháng Chín, khi chim bay từ phía bắc về phương nam để chống rét.

Săn bắt chim trời vẫn là cách mưu sinh của nhiều người dân Việt Nam

Minh Hiếu vẽ một con chim bị vặt lông sau khi bị bắt trong mùa di cư, để đem đi tiêu thụ thịt

Dùng các loại bẫy như cò giả và mồi thậm chí như con cói bị khâu mắt, nhiều người vẫn tiếp tục săn bắt, giết thịt và buôn bán chim di cư tại những nơi được gọi là 'thủ phủ' như tại Hà Tĩnh...

Minh Hiếu vẽ về những bữa ăn với thịt chim từ nạn săn bắt trái phép mùa chim di cư tránh rét

Minh Hiếu cho biết những tác phẩm về bảo vệ động vật hoang dã, có thể chạm đến cảm xúc của người xem sẽ luôn là động lực của bạn.

Qua hình vẽ, Minh Hiếu muốn nói về số phận những chú voi phải cõng khách du lịch và chịu tổn thương về xương sống như Pai Lin đã được giải cứu tại Thái Lan

Voi Pai Lin, 71 tuổi ở Thái Lan, đã bị còng xương sống sau 25 năm cõng khách du lịch, mỗi lần cõng đến sáu người

"Chủ đề về phóng sinh cũng rất hay, và tôi cũng có kế hoạch vẽ tiếp về các động vật bị sử dụng cho dịch vụ du lịch."

"Trong tác phẩm 'Niềm vui ngắn, nỗi đau dài’, tôi nghĩ không có động vật nào đáng phải chịu đau đớn như vậy. Ngôi nhà của chúng là ở tự nhiên", Minh Hiếu cho biết.

Minh Hiếu vẽ về những con gấu bị bắt đứng hai chân làm xiếc

Sinh viên Minh Hiếu kêu gọi mọi người hãy gọi đến đường dây nóng của ENV 1800-1522 ở Việt Nam khi phát hiện thấy có vi phạm động vật hoang dã

Nguồn: BBC Tiếng Việt