Bauxite Việt Nam

James Marson, Georgi Kantchev

Killing of Top Russian General Is a Message From Ukraine: You Aren’t Safe—Even at Home, Wall Street Journal, Dec. 18, 2024 

Cù Tuấn biên dịch 

Tóm tắt: Mục đích của chiến dịch của Kyiv là đưa cuộc chiến đến lãnh thổ Nga, làm tăng chi phí trực tiếp của cuộc chiến đối với các nhà lãnh đạo Matxcơva.

Vào khoảng 6 giờ sáng thứ Ba, một vụ nổ đã phá vỡ sự yên tĩnh buổi sáng trên một con phố dân cư ở thủ đô của Nga. Một quả bom giấu trong một chiếc xe tay ga đã phát nổ, giết chết một sĩ quan quân đội cấp cao. Những bức ảnh về hậu quả cho thấy ông ta nằm úp mặt đầy máu xuống tuyết.

Đó là thông điệp gửi từ Ukraine: Bạn không an toàn, ngay cả khi ở nhà.

Vụ tấn công Trung tướng Igor Kirillov là một phần trong chiến dịch leo thang của các cơ quan an ninh và tình báo Ukraine nhằm giết những nhân vật cấp cao trong nỗ lực chiến tranh của Nga. Mục đích của nó là đưa cuộc chiến đến Nga, làm tăng chi phí trực tiếp của cuộc chiến đối với các nhà lãnh đạo Matxcơva.

Ngày càng tập trung vào các mục tiêu quân sự quan trọng bao gồm một sĩ quan hải quân cấp cao và một nhà khoa học tên lửa. Cùng với các cuộc tấn công tầm xa vào các cơ sở như căn cứ máy bay ném bom chiến lược, đây là một phần của nỗ lực sử dụng các biện pháp bất đối xứng để phá vỡ và làm suy yếu cỗ máy chiến tranh của Nga.

Các quan chức an ninh Ukraine cho biết Cơ quan An ninh Ukraine, hay SBU, đang mô phỏng theo Mossad của Israel, nổi tiếng với hoạt động truy đuổi kẻ thù không ngừng nghỉ ở nước ngoài.

"Một kết cục nhục nhã như vậy đang chờ đợi tất cả những kẻ đã giết người Ukraine", một viên chức SBU nói. "Sự trừng phạt cho tội ác chiến tranh là điều không thể tránh khỏi".

Vào thứ Tư, Cơ quan An ninh Liên bang Nga (FSB) cho biết đã bắt giữ một công dân 29 tuổi của Uzbekistan, người được cho là đã được Ukraine tuyển dụng để đặt bom. Anh ta được cho là đã được hứa hẹn 100.000 đô la và một cuộc sống mới ở một quốc gia thuộc Liên minh châu Âu, cơ quan này cho biết.

Vụ hành quyết Kirillov là vụ hành quyết trắng trợn nhất trong chiến dịch giết người của Ukraine, một phần trong nỗ lực đưa chiến tranh đến Nga và tăng chi phí cho một cuộc xung đột mà ban đầu Điện Kremlin tin rằng họ có thể kết thúc trong vài ngày. Bị kẻ xâm lược khổng lồ của mình áp đảo về nhân lực và trang thiết bị, Ukraine đã tìm cách tấn công sâu vào bên trong nước Nga bằng máy bay không người lái tầm xa, tên lửa do Hoa Kỳ cung cấp và các hoạt động bí mật.

Andrius Tursa, cố vấn về Trung và Đông Âu tại công ty tư vấn Teneo, cho biết: "Kyiv đã gửi đi thông điệp rằng ngay cả những quan chức cấp cao nhất chịu trách nhiệm về nỗ lực chiến tranh và tội ác của Nga cũng không thể cảm thấy an toàn, ngay cả ở Matxcơva".

Tuy nhiên, các nhà quan sát cho biết chiến dịch của Kyiv khó có thể thay đổi về căn bản các tính toán quân sự và chính trị của Tổng thống Nga Vladimir Putin, người coi cuộc chiến là vấn đề di sản cá nhân và là cuộc đấu tranh hiện sinh để chống lại phương Tây.

“Những hành động như vậy chỉ có thể khiến chính quyền Nga càng tức giận và tạo thêm động lực để tiếp tục chiến đấu,” Andrei Kolesnikov, một chuyên gia viết bài cho tờ báo Nga Novaya Gazeta có trụ sở tại Matxcơva, cho biết. “Ngoài ra, đó là một món quà cho công tác tuyên truyền rằng hãy nhìn vào những phương pháp bẩn thỉu của kẻ thù.”

Người phát ngôn của Putin, Dmitry Peskov cho biết hôm thứ Tư rằng vụ ám sát Kirillov của Ukraine "chứng minh tính đúng đắn của hành động của chúng tôi" trong chiến tranh.

Một trong những hoạt động sớm nhất và nổi tiếng nhất nhắm vào blogger chiến tranh người Nga Vladlen Tatarsky vào mùa xuân năm ngoái. Tại một sự kiện mà anh tổ chức tại một quán cà phê ở St. Petersburg vào một buổi tối, một phụ nữ trẻ tóc vàng đã trao một chiếc hộp nhỏ nhưng nặng cho Tatarsky, tên thật là Maksim Fomin.

“Nastya, Nastya, lại đây ngồi đi”, Tatarsky giục cô, chỉ tay về phía một chiếc ghế hàng đầu trong quán cà phê trước khi kéo một bức tượng bán thân màu đồng của mình ra khỏi hộp. “Wow!” anh ta thốt lên. “Thật là một anh chàng đẹp trai!”.

Vài giây sau, khi Tatarsky nhét bức tượng bán thân trở lại hộp, nó phát nổ, giết chết anh ta và biến quán cà phê thành một đống đổ nát.

Các cơ quan an ninh Nga nhanh chóng xác định người phụ nữ tóc vàng là Darya Trepova, một nhà hoạt động đối lập và người theo chủ nghĩa hòa bình người Nga. Cô đã tự đưa mình vào các nhóm ủng hộ chiến tranh của Nga với tư cách là một nhà hoạt động được gọi là Nastya và sau đó tại tòa án đã nói rằng cô đã được một người liên lạc ở Kyiv giao nhiệm vụ giao một bức tượng bán thân, mà cô tin rằng có chứa một thiết bị nghe lén, cho Tatarsky.

"Nó quả thực có một chiếc micro bên trong", một người quen thuộc với hoạt động này khẳng định. "Đó là cách mà người điều hành biết khi nào nên cho nổ nó".

Với vụ ám sát Tatarsky vào ngày 2 tháng 4 năm 2023 – và sự coi thường rõ ràng đối với người Nga đã giao quả bom – SBU đã chứng tỏ sự tàn nhẫn và kỹ năng trong nghệ thuật giết người một cách lạnh lùng trên lãnh thổ của kẻ thù khiến Nga và những quốc gia phương Tây ủng hộ Ukraine phải sửng sốt. 

Kể từ đó, SBU và cơ quan tình báo quân sự Ukraine, được gọi là HUR, đã thực hiện một loạt vụ giết người ở Nga, ngày càng tập trung vào các mục tiêu quân sự cấp cao.

SBU xuất phát từ tổ chức tiền thân của Liên Xô là KGB, sau khi Ukraine tuyên bố độc lập khỏi Liên Xô vào năm 1991. Tại Ukraine thuộc Liên Xô, KGB và những tổ chức tiền nhiệm đã nhắm mục tiêu vào bất kỳ ai thúc đẩy ý tưởng về một quốc gia độc lập, bao gồm các vụ ám sát ở Tây Âu sử dụng vũ khí tiên tiến như súng tẩm độc và hộp sôcôla phát nổ.

Khi nước Ukraine độc lập ngày càng trở nên độc đoán hơn vào cuối những năm 1990, các nỗ lực của SBU thường nhắm vào các nhà hoạt động ủng hộ dân chủ, đối thủ chính trị hoặc các doanh nhân dễ bị tống tiền.

Sau đó, sau một cuộc cách mạng thành lập một chính phủ thân phương Tây tại Kyiv, Nga đã xâm lược và chiếm Crimea và bí mật đưa lực lượng bán quân sự vào miền đông Ukraine vào năm 2014.

Các điệp viên Ukraine có một mục tiêu mới khẩn cấp và nhanh chóng bắt tay vào làm việc. Họ đã thực hiện một số cuộc tấn công táo bạo ở miền đông Ukraine bị chiếm đóng, đánh bom các chỉ huy địa phương do Matxcơva lập ra. Một người bị giết trong quán cà phê, một người khác bị giết trong thang máy của tòa nhà chung cư.

Nga sau đó đã phản công. Đại tá Ukraina Maksym Shapoval, chỉ huy lực lượng đặc nhiệm của HUR, đã bị nổ tung ngay trong xe. Một cựu công tố viên và thành viên quốc hội Nga đã chạy trốn đến Ukraine để được bảo vệ đã bị bắn chết ở trung tâm Kyiv.

Cuộc xâm lược toàn diện của Nga vào tháng 2 năm 2022 đã làm tăng mức độ nguy hiểm và khiến Kyiv sẵn sàng tấn công.

Ở các khu vực bị chiếm đóng ở phía đông và phía nam, Ukraine có thể trông cậy vào các mạng lưới du kích lớn và sẵn sàng tấn công thường xuyên vào những người cộng tác địa phương và sĩ quan quân đội bằng các vụ đánh bom xe.

Vào tháng 11, SBU đã giết chết Đại úy Nga Valery Trankovsky, một chỉ huy hải quân, trong một vụ đánh bom xe ở Sevastopol ở Crimea, theo các viên chức trong cơ quan này. SBU cho biết Trankovsky chịu trách nhiệm ra lệnh phóng tên lửa hành trình tấn công và giết chết dân thường Ukraine. Cựu giám đốc trại giam của Nga ở Ukraine bị chiếm đóng, nơi Kyiv cho biết hàng chục tù nhân chiến tranh đã bị giết và tra tấn, đã bị giết trong một vụ đánh bom xe vào đầu tháng này.

Theo các quan chức an ninh Ukraine, các hoạt động tấn công ở Nga chủ yếu dựa vào việc thuê người thực hiện. Những người điều hành Ukraine sử dụng Telegram hoặc dark net để tìm một sát thủ, thường là từ thế giới tội phạm ngầm, với mục đích thường là để kiếm tiền hoặc bị buộc phải hợp tác thông qua đe dọa, một người tham gia vào các hoạt động như vậy cho biết.

Người này cho biết: "Những người thực hiện mệnh lệnh thường không biết chính xác họ đang làm gì", vì có thể có nhiều người tham gia vào một mệnh lệnh thực hiện các nhiệm vụ khác nhau.

Các mục tiêu bao gồm những người tuyên truyền chiến tranh, cựu quan chức Ukraine đã phản bội và các sĩ quan quân đội.

Trong một hoạt động gần đây vào ngày 12 tháng 12, một nhà khoa học tên lửa hàng đầu của Nga, Mikhail Shatsky, đã bị bắn chết trong một khu rừng gần Matxcơva, theo các nguồn tin an ninh Ukraine.

Đôi khi, SBU và HUR lại theo dõi cùng một mục tiêu, theo người tham gia vào các hoạt động này. Cuối năm ngoái, các nhóm từ mỗi bên đã truy đuổi Ilya Kyva, một cựu nhà lập pháp Ukraine đã trốn sang Nga và bị kết tội phản quốc. Sau khi Kyva bị bắn chết bên ngoài Matxcơva vào tháng 12, các cơ quan không biết rõ ngay lập tức nhóm của ai đã thực hiện vụ ám sát, người này cho biết. Nhưng sau đó, kẻ giết người đã gửi bằng chứng về vụ hành quyết, bao gồm một bức ảnh Kyva nằm bất động trên tuyết.

Người này cho biết: "Có sự cạnh tranh lành mạnh về việc ai có thể hoàn thành nhiệm vụ trước".

Không giống như Kyiv, Nga không thể tiến hành một chiến dịch ám sát có chủ đích tương tự bên trong Ukraine kể từ cuộc xâm lược. Điều đó cho thấy, trái ngược với giai đoạn trước cuộc xâm lược khi các cơ quan an ninh của nước này bị gián điệp Nga bắn hạ, Ukraine hiện tại đang sở hữu năng lực tình báo và hoạt động vượt trội bên trong nước Nga.

Tuy nhiên, vào tháng 5, SBU cho biết họ đã phá vỡ âm mưu của Nga nhằm ám sát Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, cũng như những người đứng đầu SBU và HUR.

Mátxcơva đã chuyển hướng sang nhắm vào những đối thủ của mình ở nước ngoài.

Đầu năm nay, phi công trực thăng người Nga Maksim Kuzminov, người đã đào tẩu sang Ukraine để nhận phần thưởng 500.000 đô la và công khai khuyến khích những người khác làm như vậy, đã bị ám sát tại Tây Ban Nha. Tây Ban Nha vẫn chưa xác định được nghi phạm, mặc dù các nhà điều tra tin rằng vụ giết người này là do Điện Kremlin ra lệnh, theo Wall Street Journal đưa tin.

Vụ ám sát Kuzminov xảy ra sau một loạt cái chết bí ẩn khác của những người Nga nổi tiếng, khi bộ máy tình báo Nga ngày càng hung hăng hơn trong việc bịt miệng những người đối lập ở nước ngoài, ngày càng làm mờ ranh giới giữa các cơ quan gián điệp khác nhau và việc sử dụng công dân nước ngoài để thực hiện các hoạt động.

Mátxcơva cũng đã leo thang chiến dịch phá hoại và ngụy trang bạo lực ở châu Âu, bao gồm một cuộc tấn công đốt phá vào một tài sản do Ukraine sở hữu ở London và phá hoại cơ sở hạ tầng quan trọng như cáp dữ liệu và đường ống dẫn dầu.

J.M. – G.K. 

Nguồn bản dịch: FB Cù Tuấn