Bauxite Việt Nam

Và lý do tại sao Gen Y và Gen Z đã rời bỏ tổng thống

How Young Voters Helped To Put Trump In The White House. And Why Millennials And Gen Zers Are Already Leaving The President, The Economist, 27/5/2025

Nguyễn Hoàng Ánh biên dịch 

Vì sao Gen Y và Gen Z đã ủng hộ Trump. Và giờ lý do tại sao họ lại rời bỏ tổng thống?

Tóm lại là đám trẻ người non dạ, nhập cư ít học, ham ăn, biếng làm, mơ há miệng chờ sung đã góp phần vào việc phá hủy nước Mỹ nhưng giờ bắt đầu hối hận rồi. 

Chỉ mong chưa quá muộn!

Nguyễn Hoàng Ánh 

Cuộc bầu cử năm 2024 diễn ra như một bộ phim chính trị ly kỳ, đầy rẫy những thay đổi ứng cử viên vào phút chót, những thỏa thuận ngầm, một vụ che đậy, những nỗ lực ám sát và cuối cùng là sự trở lại chiến thắng của một tên tội phạm bị kết án. Nhưng giữa cảnh tượng đó, một sự chuyển đổi lặng lẽ hơn đã diễn ra. Lần đầu tiên, Gen Y và Gen Z, những người sinh từ năm 1981 đến năm 2006, chiếm đa số trong cử tri đoàn và sự chuyển hướng của họ sang Donald Trump đã định hình nên kết quả.

Thế hệ thiên niên kỷ (Thế hệ Millennials hay còn gọi là Gen Y, bao gồm những người sinh ra từ năm 1981 đến 1996, nằm ở giữa hai Gen X và Z) và Gen Z là những thế hệ đa dạng và có học thức nhất trong lịch sử Hoa Kỳ, những đặc điểm từ lâu được cho là có lợi cho Đảng Dân chủ. Tuy nhiên, một báo cáo mới từ Catalist, một công ty dữ liệu chính trị thiên tả, cho thấy rằng mặc dù Đảng Dân chủ vẫn giành được đa số cử tri trẻ tuổi, nhưng lợi thế lâu đời của họ so với Đảng Cộng hòa đã bị cắt giảm gần 2/3. Biên độ chiến thắng của Kamala Harris trong số những người thuộc Gen Y và Gen Z vào năm 2024 sụt 12% so với Joe Biden vào năm 2020, một sự thay đổi lớn hơn so với bất kỳ nhóm nào khác (xem biểu đồ 1). Sự dịch chuyển này phần lớn là từ những người không phải da trắng và đã giúp đưa ông Trump trở lại Nhà Trắng. Nhưng nhiều cử tri trong số này vẫn đang trưởng thành về mặt chính trị và thiếu lòng trung thành với đảng phái. Họ vẫn đang bị tranh giành.

Biểu đồ 1 (Theo YouGov/The Economist)

Khác xa với những chiến binh văn hóa, những cử tri trẻ tuổi dường như phản ứng rất nhanh với áp lực kinh tế. Mặc dù vào thời điểm diễn ra cuộc bầu cử nền kinh tế của Hoa Kỳ đang rất ổn theo hầu hết các thước đo khách quan, nhưng hoàn cảnh của những người trẻ tuổi lại bấp bênh hơn so với những người lớn tuổi. Họ kiếm được ít tiền hơn và ít có khả năng sở hữu nhà riêng hoặc có khoản tiết kiệm đáng kể. Tỷ lệ thất nghiệp chung của Hoa Kỳ là 4,2% vào tháng 11 năm 2024. Nhưng con số này gần gấp đôi đối với những người từ 20 đến 24 tuổi và gần gấp ba lần đối với những người từ 18 và 19 tuổi. Những cử tri trẻ tuổi nhiều khả năng cho rằng kinh tế là vấn đề quan trọng nhất đối với họ và ít quan tâm đến vấn đề nhập cư hơn.

Các nhà nghiên cứu tại Catalist đã kết hợp các cuộc khảo sát ý kiến ​​mẫu lớn với kết quả bầu cử và hồ sơ cử tri công khai, bao gồm dữ liệu về lịch sử đi bỏ phiếu của từng cử tri, để ước tính thành phần và sở thích của cử tri. Vì dữ liệu chỉ có sau cuộc bầu cử, nên phân tích của họ tránh được nhiều cạm bẫy gây ảnh hưởng đến cuộc thăm dò trước bầu cử, vốn đã đánh giá thấp ông Trump trong cuộc bầu cử tổng thống thứ ba liên tiếp.

Trung bình, cử tri Mỹ nghiêng về phía ông Trump sáu điểm vào năm 2024. Phần lớn sự thay đổi đó đến từ các thế hệ trẻ nhất trong độ tuổi bỏ phiếu. Các cử tri thế hệ Z và thế hệ thiên niên kỷ đã ủng hộ ông Biden với 19 điểm vào năm 2020, một biên độ đã giảm xuống chỉ còn bảy điểm cho Kamala Harris vào tháng 11. Nếu hai nhóm này bỏ phiếu như họ đã làm vào năm 2020, bà Harris sẽ giành chiến thắng về số phiếu phổ thông với 2,8 điểm, thay vì thua sít sao trước ông Trump. Và mặc dù tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu giảm khoảng hai điểm trên toàn quốc, nhưng tỷ lệ này đã giảm gấp đôi ở nhóm người từ 18 đến 29 tuổi. Điều này cũng gây tổn hại cho bà Harris, vì bà đã thu hút được phần lớn số phiếu bầu của những người trẻ tuổi, ngay cả khi tỷ lệ phiếu bầu giảm.

Điều đáng lo ngại nhất đối với Đảng Dân chủ là họ rõ ràng đã mất đi sự ủng hộ đối với các cử tri da đen và người Latinh trẻ tuổi. Mặc dù Đảng Dân chủ từ lâu đã hy vọng rằng một nhóm cử tri trẻ đa dạng hơn sẽ giúp thay đổi bản đồ chính trị theo hướng có lợi cho họ, nhưng dữ liệu mới nhất cho thấy chính những cử tri đó đã phản đối dữ dội nhất. Trong số những người từ 18 đến 44 tuổi, cử tri da trắng nghiêng về phía ông Trump 4,6 điểm, trong khi những người da đen là 14,6 điểm và người Mỹ Latinh là 22,6 điểm. Tác động này càng lớn hơn vì chỉ dưới một phần ba gen Y và gen Z không phải là người da trắng, tỷ lệ cao hơn so với các thế hệ cũ.

Một lý do khiến tất cả các nhóm người trẻ tuổi nghiêng về phía Đảng Dân chủ vào năm 2024 có vẻ là do nhận thức của họ về nền kinh tế. Trong cuộc thăm dò do YouGov/The Economist thực hiện trước cuộc bầu cử, những người từ 18 đến 29 tuổi đã đánh giá ông Biden là âm 23% về cách ông xử lý lạm phát, chẳng hạn. Thật vậy, phân tích của The Economist về khảo sát chi tiêu của người tiêu dùng cho thấy thói quen tiêu dùng của những người trẻ tuổi có nghĩa là họ phải chịu mức lạm phát cao hơn vào năm 2021 và 2022, khi giá cả tăng nhanh nhất (xem biểu đồ 2). Fed báo cáo rằng ô tô đã qua sử dụng và nhiên liệu chiếm tỷ trọng lớn hơn trong chi tiêu của những người trẻ tuổi (và đặc biệt là người Mỹ Latinh). Giá của những mặt hàng đó đã tăng mạnh vào năm 2021 và 2022.

Biểu đồ 2 ( Theo Catalist/FEC)

Tuy nhiên, căng thẳng kinh tế không phải là lời giải thích hợp lý duy nhất cho việc cử tri trẻ rời bỏ Đảng Dân chủ. Họ cũng có nhiều khả năng tiếp nhận tin tức từ các nguồn không chính thống. Cuộc thăm dò trước bầu cử của YouGov cho thấy 6/10 người trẻ đã biết được điều gì đó mới về ông Trump từ mạng xã hội; 1/4 người đã nghe thông tin mới về ông qua podcast. Trong những ngày cuối cùng của chiến dịch, ông Trump đã đi khắp các "podcast dành cho anh em", tìm kiếm những khoảnh khắc lan truyền. Mạng xã hội cũng là nơi chỉ trích cánh tả đối với ông Biden và bà Harris, đặc biệt là cách họ xử lý xung đột ở Gaza. Phân tích của Blue Rose Research, một công ty của Đảng Dân chủ, phát hiện ra rằng những cử tri nhận được tin tức từ TikTok có nhiều khả năng chuyển sang Đảng Cộng hòa hơn đáng kể, ngay cả sau khi kiểm soát các yếu tố khác.

Dễ đến, dễ đi

Có lẽ tin tốt duy nhất cho Đảng Dân chủ là những cử tri Gen Y và Gen Z có vẻ dễ thuyết phục. Dữ liệu từ YouGov/The Economist cho thấy nhiều thành quả mà ông Trump đạt được cho đảng của mình trong số những cử tri trẻ tuổi nhất đã bắt đầu giảm đi. Sau vài tháng đầu tiên đầy hỗn loạn đầu nhiệm kỳ, tỷ lệ ủng hộ ròng của tổng thống đã giảm khoảng 13% trên toàn quốc. Trong số những người dưới 30 tuổi, tỷ lệ này đã giảm 4%, từ mức 25% xuống mức 21% 

Nghiên cứu của Đại học Columbia phát hiện ra rằng các sự kiện trong giai đoạn đầu trưởng thành của cử tri có tác động rất lớn đến sự ủng hộ đảng phái lâu dài của họ. Những người Gen Y lớn tuổi hơn đã trở thành cử tri trong bối cảnh của cuộc khủng hoảng tài chính và phong trào Chiếm giữ Phố Wall. Nhưng đối với những cử tri trẻ tuổi nhất, các sự kiện chính trị hình thành nên đảng lại đa dạng và mang tính phá vỡ hơn. Họ đã trưởng thành trong thời gian phong tỏa do COVID-19, cú sốc về chi phí sinh hoạt và sự trỗi dậy của phản ứng dữ dội chống lại sự thức tỉnh. Thật khó để dự đoán họ sẽ hiểu được ý thức hệ của sự thay đổi này như thế nào. 

Nguồn bản dịch: FB Nguyen Hoang Anh