Bauxite Việt Nam

Nguyễn Ngọc Chu

1. KHÁT VỌNG CHÍNH ĐÁNG.

Nhìn ra thế giới thấy các nước đi nhanh mà sốt ruột [1], mong cho nước mình chóng phát triển là khát vọng chính đáng. Từ KHÁT VỌNG CHÍNH ĐÁNG mà ĐẨY MẠNH PHÁT TRIỂN LÀ CẦN THIẾT. Nhưng CẦN PHÁT TRIỂN CÂN ĐỐI. Và KHÔNG PHÁT TRIỂN VIỂN VÔNG.

Thời gian gần đây, vì mong muốn phát triển nhanh, chúng ta tập trung vào các dự án hạ tầng cơ sở. Cùng lúc triển khai nhiều dự án lớn, trong số đó có các dự án chưa thực sự cấp thiết. Theo thống kê từ các nguồn (Kiểm toán Nhà nước, Bộ GTVT, Bộ KHĐT), trong số 100-120 công trình giao thông trọng điểm của giai đoạn trước năm 2023, có đến hơn 50 dự án thuộc dạng chưa cấp bách đầu tư. Hai năm qua vì mục tiêu trăng trưởng, chúng ta còn triển khai mạnh hơn nữa. Có các dự án rất lớn vừa nghiên cứu vừa hoàn thiện hồ sơ vừa dự kiến ấn định thời hạn thi công trong trạng thái khẩn trương gấp rút như tuyến đường sắt Lao Cai – Hải Phòng [2].

2. CẦN THAY ĐỔI TRỌNG TÂM PHÁT TRIỂN

Các dự án lớn của chúng ta, nhà nước và tư nhân, cơ bản tập trung vào hạ tầng cơ sở và bất động sản. Phần đầu tư cho công nghệ và sản xuất – “hạt nhân sức mạnh của quốc gia” – lại phụ thuộc vào vốn đầu tư nước ngoài là chủ yếu.

Thống kê 10 dự án lớn thuộc lĩnh vực hạ tầng giao thông và năng lượng–- với tổng vốn đầu tư ước tính 500 000 tỷ đồng, thì tỷ trọng vốn Việt Nam chiếm khoảng 80-100%; vốn chủ đầu tư nước ngoài chiếm khoảng 30-40%.

Thống kê 20 dự án lớn thuộc lĩnh vực bất động sản, đô thị, du lịch – với tổng vốn đầu tư ước tính 400 000 - 450 000 tỷ đồng, thì tỷ trọng vốn Việt Nam chiếm khoảng 80 - 100%, vốn chủ đầu tư nước ngoài chiếm khoảng 0 - 20%.

Thống kê 20 dự án lớn thuộc lĩnh vực công nghệ cao và sản xuất – với tổng vốn đầu tư ước tính 400 000 - 450 000 tỷ đồng, thì tỷ trọng vốn Việt Nam chiếm khoảng 15 - 20%, vốn chủ đầu tư nước ngoài chiếm khoảng 80 - 85%.

Một cách ngắn gọn các chủ đầu tư người Việt ưu tiên cho bất động sản và hạ tầng nơi sinh lợi trực tiếp với rủi ro thấp; còn hạn chế đầu tư công nghệ & sản xuất vì chậm sinh lời và tiềm ẩn rủi ro cao. Về phía Nhà nước, một mặt dồn vốn đa số cho hạ tầng chiến lược (cầu, đường, sân bay, metro, năng lượng); mặt khác hỗ trợ công nghệ bằng chính sách, ưu đãi, nhưng không dồn vốn trực tiếp lớn. Về Công nghệ & sản xuất phụ thuộc chủ yếu vào FDI, nước ngoài nắm khoảng 80 - 85% vốn. Nghĩa là, nhìn tổng thể, vốn Việt Nam tập trung vào hạ tầng và bất động sản, còn công nghệ – sản xuất vẫn lệ thuộc FDI.

Đầu tư cho hạ tầng cơ sở là cần thiết. Nhưng phải dành nhiều vốn hơn nữa cho đầu tư vào công nghệ và sản xuất. Muốn hùng cường thì phải dựa công nghệ và sản xuất.

3. HÃY DỪNG CÁC CÔNG TRÌNH CHƯA CẤP THIẾT

Dù là tập đoàn nào ở Việt Nam, tư nhân hay nhà nước, đã kiếm tiền ở Việt Nam, thu lời từ sản xuất, bán hàng hay dịch vụ, thì cũng từ người dân Việt Nam chi trả.

Chống ngập, chống lũ lụt, chống ô nhiễm, chống ách tắc giao thông, đều là những vấn đề hệ trọng cấp thiết. Cấp thiết cho Hà Nội, TP HCM. Cấp thiết cho mọi tỉnh thành. Hãy tạm gác lại:

• Các nhà hát nhiều ngàn tỉ (khoảng 10 dự án)

• Các sân bay nhiều chục ngàn tỉ (khoảng 10 sân bay)

• Các khu hành chính tập trung (khoảng 22 dự án)

• Các quảng trường (khoảng 15 dự án) và tượng đài (khoảng 20 dự án)

• Các khu du lịch tâm linh với hàng ngàn héc ta đất (hơn 20 dự án)

• Các dự án giao thông chưa cấp thiết (hơn 50 dự án).

Có đến hàng trăm dự án lớn chưa thực sự cấp thiết đang dự kiến triển khai với quy mô tài chính tổng thể lên đến hàng trăm ngàn tỷ đồng. Số tiền khổng lồ này cần tập trung giải quyết các vấn đề cấp bách, trong số đó cần ưu tiên:

• Chống ngập lụt

• Chống lũ lụt

• Chống ắch tắc giao thông

• Chống ô nhiễm môi trường.

Thái Nguyên, Hà Nội, Vinh, Huế, Hội An, Quy Nhơn, Nha Trang, Phan Rang… mênh mông trong biển nước. Chưa bao giờ ngập lụt, lũ lụt tàn phá hành hoành như hiện nay. Đừng đổ lỗi cho thiên tai bất thường. Hãy tập trung nguồn lực cho những vấn đề cấp thiết. Nó không sinh lợi nhiều như bất động sản, nhưng có lợi tức thì, trực tiếp và dài lâu cho đời sống muôn dân. Tiền nguồn nào cũng từ dân mà có.

TÀI LIỆU DẪN

[1] https://danviet.vn/tong-bi-thu-to-lam-nhin-ra-the-gioi...

[2] https://nhipsongkinhdoanh.vn/thu-tuong-an-dinh-thoi-gian...