Bauxite Việt Nam

Phan Tất Thành

Cách đây ít lâu, tôi đọc một bài báo có tin về việc cư dân sống gần công trình bauxite nhôm Tân Rai (huyện Bảo Lâm, tỉnh Lâm Đồng) phản ánh, nguồn nước từ nhà máy alumin thải ra có mùi hắc, sủi bọt, nhờn, nước nhiễm bẩn khiến cá nuôi chết hàng loạt.

Sở Tài nguyên Môi trường Lâm Đồng đã lập đoàn thanh tra, lấy mẫu nước nhiễm bẩn tại khu vực dân cư và trong nhà máy alumin. Kết quả đo nhanh các thông số, độ PH của nguồn nước thoát ra môi trường là 10,53, vượt quá quy chuẩn Việt Nam (6-9 độ). Ngoài ra, nhiệt độ trong nước lên tới 31,2 độ C, cao hơn 20% so với tiêu chuẩn cho phép.

Theo kết luận thanh tra, việc tập kết nguyên vật liệu để chuẩn bị cho nhà máy alumin hoạt động đã diễn ra từ đầu năm 2011, xút rắn được bơm vào các bồn chứa từ tháng 5. Việc thẩm thấu và thoát lượng xút cao hơn quy định ra bên ngoài đến tháng 8 mới được phát hiện.

Tại khu vực pha trộn xút, nơi để các bao hóa chất chỉ có mái che một phía, dẫn đến nước mưa tạt vào làm tan chảy và thẩm thấu xuống đất. Các bao bì sau khi pha trộn chưa được thu gom vào nơi quy định, vứt bỏ ngoài trời không che đậy.

Hiện bể pha trộn xút có một số vị trí bị hư hỏng, có nơi gạch bao lát tường bị sạt lở và một số vị trí gạch lát tường, đáy nền bị ăn mòn tạo ra các khe hở.

“Theo VNN - Vào lúc 9h45p sáng 2/9/2011. Được sự cấp báo của quần chúng nhân dân, các kỹ sư với sự tận tâm của mình đã phát hiện ra vết nứt nhỏ ở hồ chứa sản phẩm thải loại trong quá trình xử lý bauxite. Công nghệ xử lý bauxite được xử dụng ở Tây Nguyên là công nghệ tiên tiến số một thế giới được Trung Quốc phát minh và được ứng dụng đầu tiên tại Việt Nam dựa trên những thỏa thuận về ưu đãi chuyển giao công nghệ được lãnh đạo hai Đảng và hai Nhà nước ký kết. Công nghệ này có ưu điểm hồ chứa chất thải loại chống được động đất 11 độ rích te, bảo quản bùn đỏ trên 1000 năm. Sự cố xảy ra được các kỹ sư Trung Quốc đánh giá là do khách quan, ngoài ý muốn, và cũng không nghiêm trọng, tuy nhiên lãnh đạo TKV và công ty khai thác đã đôn đốc chỉ đạo cấp dưới triệt để giải quyết tình hình.

Tuy là sự cố nhỏ nhưng đã bị các thành phần bất mãn chống phá nhà nước, chống phá XHCN và cái nhìn thiếu khách quan, thiếu thiện cảm của các hãng thông tấn, báo chí nước ngoài thổi phồng gây hoang mang lòng dân, gây mất trật tự an ninh xã hội. Chính phủ đã đôn đốc chỉ đạo xử lí nghiêm khắc các hành vi tuyên truyền chống phá này.

Đồng thời có kế hoạch di tản, cứu trợ nhân dân ở các vùng bị bùn đỏ để nhân dân an tâm đi vào ổn định đời sống.”

(Hết trích – những dòng chữ in đậm là do tôi nhấn mạnh)

Tại sao không suy xét đến những việc:

-  Các chỉ số vượt quá tiêu chuẩn cho phép của quy chuẩn Việt Nam kéo dài trong mấy tháng trời mà nếu không được dân phát hiện thì hậu quả sẽ ra sao????

-   Công nghệ xử lý bauxite được sử dụng ở Tây Nguyên là công nghệ tiên tiến số một thế giới được Trung Quốc phát minh và được ứng dụng đầu tiên tại Việt Nam. Ai công nhận là số 1? Ứng dụng đầu tiên có phải là lấy Việt Nam làm nơi thí nghiệm để kiểm chứng cho công nghệ mới của "ông anh 4 tốt", bất chấp mọi hậu quả rủi ro có thể xảy ra đối với môi trường và đối với một nhà máy khai thác và luyện quặng bauxite hàng đầu của nước ta??? Như thế hoá ra có những hiệp định ngầm giữa hai nhà nước cho phép nước "anh" tự do thí nghiệm trên đất của nước "em" mà dân không mảy may được biết?

-   “Hiện bể pha trộn xút có một số vị trí bị hư hỏng, có nơi gạch bao lát tường bị sạt lở và một số vị trí gạch lát tường, đáy nền bị ăn mòn tạo ra các khe hở...”. Thế này là thế nào? Thí nghiệm công nghệ tiên tiến quái quỷ gì mà chỉ mới một thời gian tí tẹo bể chứa bùn đỏ đã hỏng đáy, gạch lát tường đã sạt lở rồi? Vậy làm sao mà chống đỡ được với sự ăn mòn hàng nghìn năm? Thật cứ như đùa. Cứ cho đi là cái anh TKV nói liều nói lĩnh thì chẳng lẽ các vị nhà báo đưa tin lại không đủ trí khôn để suy xét hay sao?

Nhưng khôi hài nhất là trong khi không thấy nguyên nhân, hậu quả, trách nhiệm thì đã thấy ngay ĐỊCH. Địch lúc nào cũng nhăm nhăm phá hoại và có lẽ sẽ còn phá hoại đến hàng nghìn năm cái nhà nước XHCN tốt đẹp của chúng ta. Ghê gớm thật!

Hãy chịu khó để mắt nhìn sang nước Hung-ga-ri xa xôi, nơi bùn đỏ vừa gây tai họa cách đây một năm. Người Hung đã ngầm ý so sánh thảm họa bùn đỏ với Thế chiến thứ 2 khi trên cây cột tưởng niệm Thế chiến II, xuất hiện thêm phiến đá cẩm thạch mới khắc dòng chữ: “Ghi nhớ sự cẩu thả và tham lam của con người ngày 4/10/2010”.

P. T. T.

Tác giả gửi trực tiếp cho BVN.