Bauxite Việt Nam

Gia Minh, Biên tập viên RFA

Vụ cưỡng chế khu đất đầm nuôi trồng thủy sản tại Cống Rộc, Tiên Lãng, Hải Phòng của gia đình ông Đoàn Văn Vươn hồi ngày 5 tháng giêng đến nay đã gần 5 tháng.

Căn nhà của ông Đoàn Văn Vươn sau ngày cưỡng chế. AFP photo

Bị buộc tội oan

Vào ngày 28 tháng 5 vừa qua, hai người bị khởi tố bị can trong vụ án được gọi là giết người, chống người thi hành công vụ do cơ quan chức năng đưa ra đã có kiến nghị mới nhất về vụ việc của họ.

Hai bà Nguyễn Thị Thương và Phạm Thị Báu, tự Hiền, cùng đứng đơn khiếu nại gửi cho Viện Kiểm sát, Cơ quan Cảnh sát Điều tra thành phố Hải Phòng kiến nghị hủy bỏ quyết định khởi tố họ.

Lý do được nêu ra là khi xảy ra vụ cưỡng chế, bản thân họ không có mặt ngay tại hiện trường, mà chỉ đứng trên đê quốc gia. Họ khẳng định không hề gây rối hay chống người thi hành công vụ. Một điểm được nêu ra là Thủ tướng chính phủ vào ngày 10 tháng 2 kết luận vụ cưỡng chế sai nên không thể buộc tội họ là chống người thi hành công vụ.

Luật sư Trần Đình Triển, một trong những người tham gia bào chữa trong những vụ án được đưa ra qua vụ cưỡng chế hồi ngày 5 tháng Giêng, cho biết quan điểm của phía những người nghiên cứu pháp luật về cáo buộc cho rằng bà Nguyễn Thị Thương, vợ ông Đoàn Văn Vươn, và bà Phạm Thị Báu, vợ ông Đoàn Văn Quý, chống người thi hành công vụ:

"Đối với chị Thương và chị Hiền trong tội chống người thi hành công vụ, căn cứ để khởi tố đối với hai chị, chúng tôi đã làm việc trực tiếp và một số luật sư cũng đã có kiến nghị là không có dấu hiệu cấu thành tội phạm. Lý do khi giải phóng mặt bằng đó, chị Thương, chị Hiền cùng một số người dân còn đứng trên đê. Và họ chỉ có nói những lời thể hiệu sự đau xót của gia đình về những đầu tư mà bị phá hủy như vậy thôi.

Họ không hề có hành động nào chống lại việc cưỡng chế đó cả. Nếu có chống, nhưng việc cưỡng chế đó không đúng pháp luật nên [thì] cũng không có căn cứ để khởi tố đối với hai chị về tội ‘chống người thi hành công vụ’".

Ông Vũ Văn Luân, thư ký Liên chi hội Nuôi trồng thủy sản nước lợ huyện Tiên Lãng và là người được ông Đoàn Văn Vươn ủy quyền đại diện, cho biết thông tin về việc hai bà Thương và Báu, tự Hiền, gửi đơn khiếu nại đến cho cơ quan chức năng tại Hải Phòng:

"Vừa rồi chỗ gia đình chị Thương có khiếu nại về quyết định khởi tố bị can đối với hai chị Thương và Hiền là trái pháp luật. Khả năng hôm nay (29 tháng 5) Sở Công an nhận được. Lý do ban hành khởi tố bị can với tội danh ‘chống người thi hành công vụ’, theo quan điểm của tôi như thế là trái pháp luật rồi. Bây giờ đề nghị Công an Tp Hải Phòng phải xem xét, điều tra, xác minh động cơ của các cá nhân tổ chức liên quan việc ban hành quyết định đó, và phải xử lý theo điều 293 Bộ Luật Hình sự, về tội truy cứu trách nhiệm hình sự người không có tội.

Hai người đứng trên đê mà tại sao lại đưa người ta vào diện bị can chống người thi hành công vụ? Trong khi đó Thủ tướng có kết luận ‘trái pháp luật’ thì làm gì còn chuyện ‘thi hành công vụ’ được. Tóm lại đây là những vấn đề ‘nhức nhối’".

Bản thân bà Nguyễn Thị Thương cho biết về diễn tiến việc gửi đơn khiếu nại cho đến lúc này:

"Hôm nay (29/5) họ bảo làm đơn, nhưng gia đình đã làm đơn khiếu nại; nên khi ra khỏi phải làm và lại về; không có gì mới".

Trong khi đó luật sư Trần Đình Triển còn cho biết việc hai bà Thương và Báu được phía cơ quan chức năng đưa ra những điều nên khai báo:

"Cách đây vài hôm, chị Hiền gọi điện cho tôi nói là cơ quan điều tra, cán bộ điều tra gọi điện bảo lên và viết một đơn, nói rằng việc ‘chống người thi hành công vụ’ đó là do thiếu hiểu biết pháp luật và nghe theo sự chỉ đạo của anh Vươn và anh Quý. Tôi có nói với chị Hiền là có chống người thi hành công vụ không, chồng có chỉ đạo không? Chị nói với tôi việc anh Vươn, anh Quý làm không trao đổi gì với hai chị và hai chị không biết.

Hôm xảy ra cưỡng chế hai chị em đứng trên đê với dân, và xót của thì có kêu la đôi tiếng to thôi, chứ không chống lại ai. Tôi bảo  nếu như vậy thì khai đúng sự thật, không nên nghe lời khuyên của ai mà khai trái pháp luật".

Lệnh của Thủ tướng không được thi hành

Có thể nói vụ việc gia đình ông Đoàn Văn Vươn phải sử dụng đến biện pháp nổ súng hoa cải và bình ga tự chế nhằm ngăn chặn lực lượng công an, bộ đội, dân quân tiến hành cưỡng chế khu đất đầm nuôi trồng thủy sản của đại gia đình ông trong những năm qua, được nhiều người cho là tiếng súng cảnh báo về tình hình thu hồi đất đai một cách bất công, tràn lan tại khắp các tỉnh thành trên cả nước.

Sau khi xảy ra vụ cưỡng chế, đến ngày 10 tháng 2, đích than Thủ tướng chính phủ Nguyễn Tấn Dũng ra kết luận nói rõ là việc thu hồi đất của gia đình ông Đoàn Văn Vươn, cũng như lệnh cưỡng chế hồi ngày 5 tháng Giêng đều sai luật. Thủ tướng yêu cầu đến cuối tháng 3 vụ việc phải được giải quyết xong.

Rất nhiều bộ, ngành và cơ quan từ trung ương xuống đến các cấp địa phương thành phố Hải Phòng đã vào cuộc; thế nhưng diễn tiến đến nay đã đáp ứng được mong mỏi của người dân và theo đúng qui định pháp luật hay chưa?

Ông Vũ Văn Luân cho biết bức xúc của người trong cuộc như sau:

"Phần tôi vừa rồi cũng có những việc thay mặt cho anh Vươn làm bản kê khai về bồi thường. Chúng tôi cũng có đề xuất Công an Hải Phòng cho tôi gặp anh Vươn. Nhưng đến hôm nay ra, cảnh sát điều tra vẫn chưa cho chúng tôi gặp. Tôi nói theo luật tố tụng hành chính phải cho chúng tôi gặp nhau để xem xét toàn bộ quá trình do anh Vươn ủy quyền,  những hồ sơ tài liệu liên quan đến quá trình.

Trong lịch sử ngành tư pháp Việt Nam chưa hề xảy ra một việc hai vụ án song hành cùng một đương sự, và lại một bị can vừa án hình sự, vừa án hành chính như thế này. Trong quá trình tố tụng hình sự, chúng tôi chấp hành; nhưng phía những đối tượng đang bị điều chỉnh bới luật tố tụng hình sự là các ‘anh’ (phía chính quyền) cũng phải chấp hành. Nhưng người ta không đồng ý. Nói thật tôi cũng ‘hơi’  bức xúc về việc ấy. Không biết tới đây, người ta sẽ xử lý việc đó như thế nào!".

Như trình bày của những người trong cuộc, thì đã gần 5 tháng trời mà vụ việc của gia đình ông Đoàn Văn Vươn, người đang bị giam về tội giết người và chống người thi hành công vụ dù rằng không ai bị giết và việc cưỡng chế trái luật, vẫn chưa tòa phân xử theo đúng trình tự pháp luật.

Sau vụ cưỡng chế sai luật như quyết định của thủ tướng đưa ra đó, đến ngày 24 tháng 4 vừa qua tại Hưng Yên và sang đầu tháng 5, rồi đến giữa tháng 5 vừa qua lại tiếp tục có những vụ cưỡng chế mà người trong  cuộc đều cho là bất công. Chính quyền địa phương tiếp tục sử dụng quân đội và vũ lực để trấn áp những người dân quyết giữ đất vì lệnh thu hồi không theo đúng luật phát qui định.

G.M.

Nguồn: rfa.org