Môi trường và sinh thái, chỉ sáu ngày là thấy… bình minh?

Trân Văn

Anh hỗ trợ Việt Nam 500.000 GBP để khắc phục hậu quả lũ lụt. Photo Facebook UK in Vietnam. Hình minh họa.

Anh h tr Vit Nam 500.000 GBP đ khc phc hu qu lũ lt. Photo Facebook UK in Vietnam. Hình minh ha.

Quốc hội Việt Nam vừa quyết định hoãn xem xét - bỏ phiếu thông qua D lut Bo v môi trường (BVMT) mi, thay thế cho Luật BVMT hiện hành.

Nói cách khác, kiến nghị của cộng đồng các chuyên gia về môi trường, sinh thái, cuối cùng đã có người nghe...

Tuy nhiên việc lắng nghe lại… nửa vời: Không xem xét - b phiếu thông qua D lut BVMT mi vào ngày 11 tháng 11 theo ngh trình ca K hp th 10 nhưng… ch dành sáu ngày cho Ban son tho d lut chnh sa đ xem xét - b phiếu vào 17 tháng 11 (1).

***

Sở dĩ Liên minh Năng lượng bn vng Vit Nam, Liên minh Phòng chng các bnh không lây nhim, Mng lưới sông ngòi Vit NamNhóm Công lý - Môi trường - Sc khe cùng kiến nghị Quốc hội không xem xét - thông qua D luật BVMT mi vì theo họ, dự luật: Thiếu logic trong cu trúc, không rõ ràng v tm nhìn và mc tiêu phát trin môi trường bn vng. Không c th nhng đim có th và phi c th v quyn và trách nhim ca mi ch th trong bo v môi trường

Từ thực tế môi trường, sinh thái ở Việt Nam, nhiều chuyên gia và các tổ chức dân sự hoạt động vì môi trường, sinh thái từng kiến nghị (2):

- Công khai báo cáo đánh giá tác đng môi trường vi bn trình thm đnh và bn đã b sung được phê duyt, các h sơ xin giy phép môi trường.

- Công khai hi đng thm đnh, gm tên tui thành viên, chuyên gia đ ngoài trách nhim v chuyên môn, h còn phi có trách nhim vi xã hi khi được y thác và chp nhn chu s giám sát nếu không phn bin hết trách nhim.

- Công khai các kết qu thanh tra, quy đnh c th thi đim công khai.

- Công khai kết qu quan trc ca các d án đu tư đ người dân giám sát nếu có vi phm v môi trường.

Các chuyên gia và tổ chức dân sự hoạt động vì môi trường, sinh thái đã giới thiệu chín nguyên lý vốn là căn bản trong luật BVMT của thiên hạ:

- Minh bch và gii trình trách nhim (the accountability and transparency principle).

- Xem cnh giác an toàn là tiêu chí hàng đu (the precautionary principle).

- D phòng xuyên sut (prevention principles).

- Người gây ô nhim phi bi hoàn tn hi môi trường (“the Polluter Pays” principle).

- Lng ghép, tích hp, đng b hóa (the integration principle).

- Phát trin bn vng (the environmental sustainability principle).

- To điu kin cho cng đng tham gia (the public participation principle).

- Trách nhim xuyên biên gii (cross-border responsibility principle).

- Công bng và sòng phng trách nhim ca thế h trước vi thế h sau (equity and equality principle).

Vì lợi ích lâu dài của quốc gia, dân tộc, trách nhiệm với hậu sinh, họ đề nghị bộ phận soạn thảo D lut BVMT mi hãy tuân thủ những nguyên lý ấy (3).

Không những không theo các nguyên lý vừa kể, bộ phận soạn thảo Dự luật BVMT mới còn khiến luật mới về BVMT… lạc hậu hơn luật BVMT cũ.

Ngày 2 tháng 11, khi tham gia góp ý cho Dự luật BVMT mới, ông Hoàng Dương Tùng, cựu Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường, Bộ Tài nguyên - Môi trường (TNMT) lưu ý: D lut BVMT mi đã loi b yêu cu công khai Báo cáo đánh giá môi trường chiến lược, Báo cáo đánh giá tác đng môi trường, Kết qu thanh tra mà Lut BVMT 2014 tng xác đnh là bt buc. Chuyên gia và xã hi s không có thông tin đ giám sát nếu né tránh công khai thông tin v các d án, nht là nhng d án tác đng ln đến môi trường.

Tuy nhiên, Bộ phận soạn thảo Dự luật BVMT mới đã vứt tất cả góp ý của các chuyên gia, tổ chức vào… thùng rác, không tiếp thu mà cũng chẳng bổ sung.

Thái độ của Bộ phận soạn thảo D lut BVMT mi nói riêng và Bộ TNMT nói chung đã khiến nhiều chuyên gia, tổ chức dân sự phẫn nộ.

Những tổ chức dân sự như Liên minh Phòng chống các bệnh không lây nhiễm Việt Nam (NCDs-VN) vừa đ ngh các đi biu Quc hi không xem xét - b phiếu thông qua D lut BVMT mi đ ngăn chn nguy cơ môi trường thoái hóa, nh hưởng ti sc kho toàn dân, sc kho môi trường sinh thái, đe da phát trin bn vng, vừa kêu gọi các đại biểu Quốc hội phê phán nhng vi phm nng n c v khoa hc, đo đc tn ti trong cu trúc và ni dung ca D lut BVMT mi.

NCDs-VN còn kiến ngh nhng cá nhân là lãnh đo cao nht ca Vit Nam đánh giá và loi ngay ra khi h thng lãnh đo các B TNMT, B Tư Pháp, V Pháp lut - Văn phòng chính ph, Thường trc y ban Khoa hc - Công ngh - Môi trường ca Quc hi nhng nhân s yếu kém v đo đc công v đã to ra Báo cáo Gii trình tiếp thu, chnh lý D lut Môi trường, bi đó là đu mi che đy nhng th đon tinh vi, to ra mt d lut không tuân th nguyên lý làm lut môi trường cho mc tiêu phát trin bn vng.

***

Phản ứng của các chuyên gia, công chúng chỉ mới có một tác dụng: Quốc hội quyết định không xem xét - biểu quyết thông qua Dự luật BVMT mới vào ngày 11.

Tuy nhiên thay vì loại hẳn việc xem xét - thông qua D lut BVMT mới trong kỳ họp này như đề nghị của các chuyên gia, tổ chức dân sự hoạt động vì môi trường, sinh thái thì Quốc hội yêu cầu bộ phận soạn thảo D lut BVMT mi thm đnh tiếp tc tiếp thu, chnh lý và hoàn thin d lut đ Quc hi xem xét - b phiếu vào ngày 17 tháng 11! Chẳng lẽ nghị trình quan trọng hơn một bộ luật góp phần bảo vệ môi trường, sinh thái một cách hữu hiệu hơn giai đoạn vừa qua?

Với thực trạng môi trường - sinh thái như đã biết và hàng loạt vấn nạn, hậu quả từ sự bất cập, phi lý của các qui phạm pháp luật liên quan tới môi trường, sinh thái như đang thấy, với cách hành xử cho thấy mức độ thành tâm - thiện ý của bộ phận soạn thảo D lut BVMT mi ra sao, dựa vào đâu mà Quốc hội tin rằng, sáu ngày là đủ điều chỉnh một dự luật quan trọng song lại lắm vấn đề như vậy? Nghị trình cần bận tâm để bảo vệ hơn các tiêu chí khoa học - hiệu lực thực thi - hiệu quả thực tế của một bộ luật như Luật BVMT?

Bao nhiêu đại biểu Quốc hội ngây thơ tới mức tin rằng, sáu ngày là đủ để tiếp thu chnh lý, hoàn thin nội dung D lut BVMT mi, khi thông qua, Luật BVMT mới sẽ là trụ cột trong việc giải quyết vấn nạn môi trường, sinh thái? Không tin sao lại nhất trí?

T.V.

________

Chú thích

(1) https://kinhtemoitruong.vn/lui-lich-thong-qua-luat-bao-ve-moi-truong-sua-doi-51041.html

(2) https://tuoitre.vn/sua-luat-bao-ve-moi-truong-can-them-quy-dinh-ve-cong-khai-bao-cao-danh-gia-moi-truong-20201102155231989.htm

(3) https://www.facebook.com/trantuanrtccd/posts/10219249537004226

Nguồn: voatiengviet.com

Sáng lập:

Nguyễn Huệ Chi - Phạm Toàn - Nguyễn Thế Hùng

Điều hành:

Nguyễn Huệ Chi [trước] - Phạm Xuân Yêm [nay]

Liên lạc: bauxitevn@gmail.com

boxitvn.online

boxitvn.blogspot.com

FB Bauxite Việt Nam


Bài đã đăng

Được tạo bởi Blogger.

Nhãn