Bauxite Việt Nam: Bàn về vụ bốn nữ tiếp viên hàng không

TS, LS Trần Đình Triển

26-3-2023

Mấy ngày qua, trên thông tin đại chúng bàn tán nhiều về vụ 4 tiếp viên nữ Hàng không VN, [trong] chuyến bay từ Pháp về bị Hải quan sân bay Tân Sơn Nhất phát hiện trong hành lý của họ có 11,5 kg chứa chất ma tuý, được che dấu trong các tuýp thuốc đánh răng.

Cơ quan Cảnh sát điều tra (CQCSĐT) đã tiếp nhận và giải quyết tin báo về tội phạm, quyết định tạm giữ 4 tiếp viên để lấy lời khai và thu thập chứng cứ (thời gian tạm giữ được quy định trong Bộ luật Tố tụng hình sự là không quá 9 ngày – Điều 118 BLTTHS). Trong thời gian tạm giữ, Cơ quan điều tra và Viện Kiểm sát (VKS), xét thấy chưa đủ căn cứ khởi tố bị can để áp dụng biện pháp bắt tạm giam, nên đã trả tự do ngay cho 4 tiếp viên bị tạm giữ. Sau khi công bố thông tin này trên báo chí, thì có nhiều dư luận khác nhau, có những ý kiến nhận xét đánh giá sai trái và thiếu thiện chí.

Tôi đủ niềm tin và khẳng định rằng: CQCSĐT và VKS đã, đang và sẽ làm sáng tỏ vụ việc để xử lý nghiêm minh theo pháp luật.

– [ ] Với 11,5 kg có chứa chất ma tuý và với lỗi cố ý vận chuyển, là đặc biệt nghiêm trọng bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo điều 250 BLHS, mức hình phạt cao nhất là tử hình; do đó phải hết sức thận trọng để đảm bảo nguyên tắc “không bỏ lọt tội phạm, không làm oan người không phạm tội”.

– [ ] Vụ việc này có tính chất phức tạp, liên quan đến địa bàn nước ngoài; vì vậy xác minh điều tra nguồn tin về tội phạm, thời gian cho phép tối đa là 6 tháng, không tính thời gian tạm đình chỉ nếu có ( Điều 147 BLTTHS). Do đó, CQCSĐT vẫn đang tiếp tục điều tra, nếu có đủ căn cứ sẽ khởi tố vụ án, khởi tố bị can.

– [ ] Khi nhận xét đánh giá về vụ việc này, cần thử đặt mình là luật sư bào chữa, hoặc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho 4 tiếp viên; là Điều tra viên, Kiểm sát viên, Thẩm phán thụ lý vụ án;…để đưa ra kết luận khách quan

Tuy nhiên, với nguồn tin và tài liệu chứng cứ ban đầu: 4 nữ tiếp viên mang 11,5 kg có chất ma tuý được che giấu trong các hộp thuốc đánh răng, từ Pháp về VN. Lời khai ban đầu của 4 tiếp viên: không biết có chất ma tuý, mang hộ để được trả công 10 triệu đồng. Nội dung này đã hội đủ vụ án buôn bán ma tuý có tính chất xuyên quốc gia. Để điều tra làm rõ cần quán triệt các quy định pháp luật, lưu ý các tình tiết mâu thuẫn, áp dụng đầy đủ các biện pháp để nhanh chóng làm rõ, trừng trị tội ác này và trả lời đồng bào cả nước đang quan tâm, cụ thể là:

THỨ NHẤT: Quán triệt các Công ước quốc tế để phối hợp với Cơ quan phòng chống ma tuý nước Pháp và tổ chức quốc tế để điều tra:

– Ngày 01/9/1997, Chủ tịch Nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã ra Quyết định số 798/QĐ-CTN về việc tham gia 3 Công ước quốc tế về kiểm soát ma tuý đó là: Công ước thống nhất về các chất ma tuý năm 1961; Công ước về các chất hướng thần năm 1971 và Công ước của Liên hợp quốc về chống buôn bán bất hợp pháp các chất ma tuý và các chất hướng thần năm 1988.

– Phối hợp với các tổ chức quốc tế, đặc biệt là Cơ quan phòng, chống ma túy của Liên Hiệp quốc (UNODC), Tổ chức cảnh sát hình sự quốc tế (Interpol)…

Với các văn bản pháp lý và tổ chức đó, phối hợp điều tra nguồn gốc xuất xứ, sản xuất, mua bán, giao nhận, vận chuyển, kiểm tra để lọt qua biên giới (Hải quan và các cơ quan có thẩm quyền Pháp) để 11,5 kg có hàm lượng chất ma tuý này về VN;…

THỨ HAI: Làm rõ lời khai của 4 nữ tiếp viên, những mâu thuẫn trong lời khai:

1- Cần mở rộng vụ việc: chỉ có 4 tiếp viên này và chuyến bay này, hay có tổ chức với sự tham gia của nhiều người? Nhiều chuyến bay?

2- Thông tin người gửi (bên Pháp) và người nhận (về VN) từ 4 tiếp viên khai và thông qua các biện pháp khác;

3- Bằng cách gì, do lỗi kỹ thuật hay có sự bố trí kế hoạch mà 11,5 kg có chất ma tuý này không bị Hải quan, An ninh hàng không Pháp;… không phát hiện được tại sân bay Pháp?

4- Theo thông tin trên báo chí: 4 nữ tiếp viên mang theo hành lý 11,5 kg có hàm lượng chất ma tuý, đựng trong 154 hộp kem đánh răng. Bốn nữ tiếp viên khai là không biết có đựng chất ma tuý, vận chuyển để được trả tiền công 10 triệu đồng. Nếu đúng 4 tiếp viên khai như thế thì cũng có nhiều bất hợp lý và mâu thuẫn:

Tôi ra cửa hàng tạp hoá mua 1 hộp kem đánh răng Colgate có cả vỏ bao, kèm 1 bàn chải đánh răng, giá là 37000 đồng. Tôi cân trọng lượng tuýp kem là 0,25 Kg (vì thấy có Colgate trong tang vật), so sánh ta thấy:

– Về trọng lượng: 0,25 kg một tuýp, mà 11,5 kg tất cả các Tuýp, tính phóng khoáng là khoảng gần 50 tuýp, nếu tuýp nhỏ hơn thì cũng chỉ 100 tuýp; chứ không thể là 154 tuýp Hải quan đã thu giữ. Khi sắp xếp số tuýp này vào hành lý, có thể 4 cô tiếp viên cũng cảm thấy hoặc nhận thức được điều khác lạ đó;

– Về giá cả, tôi mua hộp thuốc đánh răng đó với giá 37000 đồng (còn có cả hộp giấy và 1 bàn chải đánh răng). Nếu tính giá theo trọng lượng: 50 hộp cân nặng gần 11,5 kg, giá 37000 đ/1 hộp, thì giá trị toàn bộ lô hàng kem đánh rang là: 1850000đ (một triệu tám trăm năm mươi ngàn đồng). Giả sử rằng do kem đánh răng sản xuất tại Pháp về VN giá gấp 3 lần, thì toàn bộ lô hàng cũng chỉ bán được gần 6 triệu đồng. Thế nhưng, 4 cô tiếp viên khai vận chuyển số tuýp thuốc đánh răng này được trả tiền công 10 triệu đồng (?).

Những nội dung mâu thuẫn này cần được điều tra, xác minh làm rõ, khách quan; đảm bảo nguyên tắc “suy đoán vô tội, nghiêm cấm suy đoán buộc tội”.

Một vài ý kiến trao đổi về vụ việc này. Tôi tin tưởng CQCSĐT sẽ làm rõ để giải quyết đúng pháp luật. Đồng thời, cần nghiêm khắc kiểm điểm rút kinh nghiệm, với nguồn tin tội phạm đặc biệt nghiêm trọng như vậy, mà để cả 4 tiếp viên ngồi cùng bàn viết bản tự khai, không cách ly, không giám sát,… sẽ bị thông cung, cùng thống nhất lời khai, gây khó khăn cho công tác điều tra.