Bauxite Việt Nam

GS Timothy Snyder

Trần Gia Huấn chuyển ngữ

19-11-2023

Lời người dịch: Timothy Snyder là Giáo sư sử, Đại Học Yale, Mỹ. Ông viết 15 tác phẩm lịch sử như: Bloodlands, Black Earth, On Tyranny, The Road to Unfreedom… trong đó cuốn sách Bloodlands ghi lại cuộc tàn phá Âu châu của Hilter và Stalin, đã được dịch ra 30 thứ tiếng. Ông sử dụng 10 ngôn ngữ, trong đó có tiếng Nga.

Từ năm 2014, Timothy Snyder đã cảnh báo sự tương đồng giữa Hitler và Putin về cách ngụy biện lịch sử, lý do mở rộng lãnh thổ, đòi xóa bỏ tư cách quốc gia của nước khác. Putin giống Hitler đến mức nhiều đoạn diễn văn của Putin đã sao chép lại diễn văn của Hitler. Sau đây là bản dịch bài viết của GS Timothy Snyder.

Câu hỏi dành cho các nhà lập pháp Hoa Kỳ về Ukraine

Thử tưởng tượng ra nền tự do trên thế giới đang suy tàn. Thử tưởng tượng ra mọi thứ đang trở nên tồi tệ. Kẻ độc tài xâm lăng nền dân chủ với một mục tiêu không che đậy là tiêu diệt tự do và những người yêu tự do.

Chưa hết, thử tưởng tượng ra cảnh những con người này đứng lên chống lại. Thử tưởng tượng ra lãnh đạo của họ ở lại với dân với nước. Thử tưởng tượng ra những con người này đoàn kết, gia nhập quân đội, chống kẻ xâm lược mạnh hơn nhiều lần. Thử tưởng tượng ra sự kháng cự của họ là khoảnh khắc chói ngời trong lịch sử của nền dân chủ trong cả thế kỷ này.

Không! Chúng ta không cần phải tưởng tượng. Nga là quân xâm lược, và những con người dũng cảm Ukraine đứng lên chống lại Nga. Lẽ nào quý vị lại bán đứng Ukraine?

Hoa Kỳ có đồng minh Bắc Mỹ và Âu châu tồn tại hơn 70 năm nay với một mục đích là bảo vệ lãnh thổ trước nguy cơ tấn công của Liên Xô trước đây và bây giờ là Nga. Hãy tuởng tượng cảnh quân xâm lược Nga ập tới. Chiếc búa tạ giáng xuống đầu một quốc gia bị loại ra khỏi liên minh. Ukraine đã chống chọi cuộc xâm lược ở quy mô lớn. Ukraine đã kháng cự và lật ngược tình thế. Đây là nhiệm vụ của một cường quốc có tầm cỡ dân số và kinh tế lớn hơn Ukraine đến 250 lần mới kham nổi.

Ukraine đã phá hủy nhiều thiết bị chiến tranh của Nga đến mức Nga không còn khả năng mở một cuộc tấn công vào một quốc gia NATO nào nữa. Hàng chục ngàn binh sĩ Ukraine đã đổ máu để bảo vệ con người, đất nước và cả khối đồng minh. Mỹ không cần phải tham chiến trên đất Âu châu. Chẳng lẽ quý vị lại bán đứng những con người này?

Nếu ai đó nghĩ rằng NATO không liên quan gì đến việc Nga xâm lược Ukraine, thì nên cân nhắc rằng: Nga nướng sạch vốn vào canh bạc Ukraine. Nga đã sức cùng lực kiệt. Nếu Nga thực sự sợ NATO, thì việc xâm lược Ukraine sẽ là cuộc xâm lược cuối cùng của Nga. Lãnh đạo Nga biết rõ, NATO không bao giờ tấn công Nga. Đó là lý do tại sao Nga đã bỏ ngỏ biên giới Na Uy (Norway) và Phần Lan (Finland) để dồn quân vào Ukraine.

Trong cả thế kỷ này, các chiến lược gia Mỹ thuộc mọi khuynh hướng đều đồng ý rằng, đe dọa lớn nhất cho an ninh toàn cầu là Trung Quốc. Nếu Trung Quốc tấn công Đài Loan, thì hàng trăm ngàn quân nhân Mỹ phải tham chiến và hy sinh. Vậy, thử tưởng tượng ra, điều này đã được giải quyết bằng cách ít tốn kém và ít rủi ro. Trung Quốc đang quan sát những hoạt động của Nga ở Ukraine. Sự kiên cường của Ukraine đã cho Trung Quốc thấy: Đài Loan không dễ nuốt. Vậy chính sách tốt nhất về Trung Quốc là chính sách tốt nhất cho Ukraine. Chẳng lẽ chúng ta lại huỷ bỏ một quyền lợi địa chính trị to lớn mà Ukraine đang trao cho chúng ta sao? Không có cách gì ngăn cản được Trung Quốc hiệu quả như Ukraine đang làm. Hơn nữa, tất cả những gì Ukraine làm không hề gây thù hận với Trung Quốc. Bằng cách này hay cách khác, Ukraine đang bảo đảm an toàn cho chúng ta. Lẽ nào các ngài lại bán đứng Ukraine?

Hãy hình dung ra một sự thực. Cả thế giới đang theo dõi cuộc chiến ở Ukraine. Từ mọi quan điểm, có người yêu, người ghét, và có người thờ ơ với chúng ta. Nhưng Ukraine là một đồng minh vững chắc, và là người sẽ mang chiến thắng cho Hoa Kỳ. Mỗi người trên trái đất này, bất kể thuộc ý thức hệ nào, đều nhận ra Ukraine là một quốc gia dân chủ, và Mỹ ủng hộ cho mọi nền dân chủ. Mỗi người trên trái đất này, bất kể tình trạng kinh tế ra sao, đều biết nền kinh tế Hoa Kỳ to lớn và vững mạnh hơn nhiều so với nền kinh tế Nga. Sức mạnh kinh tế là nền tảng chiến thắng trong mọi cuộc chiến. Bất kể ai trên trái đất này đều nhận ra người Mỹ không hề gặp rủi ro trên chiến trường Ukraine, nhưng người Mỹ thu được những lợi ích to lớn về mặt đạo đức và địa chính trị từ cuộc phản kháng của người Ukraine. Nói một cách khác, từ mọi quan điểm của các nhà quan sát thì việc cắt viện trợ cho Ukraine thể hiện ra một nước Mỹ yếu hèn. Đây có phải là khuôn mặt mà nước Mỹ muốn trình bày với thế giới không? Nước Mỹ có muốn nói với mọi người rằng Mỹ không đáng tin cậy?  Chẳng lẽ, nước Mỹ, không thể nhận ra lợi ích của chính mình? Người Ukraine, với sự giúp đỡ của Mỹ, đã làm cho người Mỹ mạnh mẽ hơn, nhạy bén hơn. Lẽ nào quý vị định bán đứng Ukraine?

Hãy hình dung ra: Đây là cuộc chiến có thể thắng được. Mục tiêu chiến lược của Nga là chiếm Kyiv đã thất bại. Ukraine thắng trận Kyiv, buộc Nga phải rút lui khỏi Chernihiv và Sumy. Nga thất bại trong chiến dịch bao vây Khakiv. Ukraine đã thắng trận Kharkiv. Kherson, thủ phủ khu vực duy nhất Nga chiếm được, đã bị Ukraine chiếm lại. Ukraine thắng trận Kherson. Đảo Rắn, bị mất ngay từ những ngày đầu của cuộc chiến, nhưng Ukraine đã giành lại. Ukraine giành lại hơn nửa lãnh thổ mà Nga chiếm đóng. Tất cả những điều này là sự thật. Thử tưởng tượng rằng Putin cũng biết như vậy.

Công cụ tấn công chính của Nga là nhóm Wagner. Wagner đã tổ chức một cuộc đảo chính chống Putin và Putin đã giết thủ lĩnh Wagner. Putin không thể chiếm thêm lãnh thổ được nữa. Ukraine định nghĩa chiến thắng là ở chiến trường. Putin định nghĩa chiến thắng là những lá phiếu tại Quốc hội Mỹ. Putin cho rằng, ông ta có nhiều cơ hội chiến thắng ở Điện Capitol hơn là ở chiến trường. Vậy, chúng ta có nên chứng minh rằng Putin đã đúng không?

Hãy tưởng tượng ra, hệ thống lương thực thế giới mà Ukraine là một điểm quan trọng. Bình thường, Ukraine nuôi 400 triệu miệng ăn. Chương trình Lương thực Thế giới của Liên Hiệp Quốc phụ thuộc vào Ukraine. Lương thực Ukraine nuôi những vùng nhạy cảm nhất của Trung Đông và Phi châu. Những bất ổn ở những vùng này đều liên quan đến nạn đói. Nga đã phá đập nước để tàn phá đất nông nghiệp của Ukraine và cướp bóc các trang trại trên một quy mô lớn. Nga tàn phá các kho chứa, bến bãi, hải cảng bằng tên lửa và ngang nhiên công bố quyền bắt giữ mọi con tàu trên biển Đen. Chưa hết, hãy hình dung ra Ukraine đã chống trả Nga trên Biển Đen rất hiệu quả.

Nông dân Ukraine chăm chỉ. Ukraine vẫn cung cấp ngũ cốc cho Chương trình Lương thực Thế giới. Người Ukraine rất thông minh, tự cải tiến vũ khí và chiến thuật tiêu diệt Hạm đội Biển Đen và mở tuyến hàng hải thương mại để nuôi sống những người đang chết đói. Lẽ nào các ngài lại bán đứng Ukraine.

Hãy tưởng tượng ra: Chúng ta là một quốc gia quan tâm đến tội ác chiến tranh. Hãy tưởng tượng ra: Một công ước quốc tế về diệt chủng và 5 hành động cấu thành tội diệt chủng. Nga đã phạm cả 5 tội ác này ở Ukraine. Tôi không thể cứ viết “tưởng tượng” trong khi tôi đã chứng kiến tận mắt những hố chôn tập thể. Tôi không thể cứ nói “tưởng tượng” khi tôi chứng kiến những nhà văn Ukraine bị giết bởi vì họ đại diện cho văn hóa Ukraine. Tôi không thể ngồi yên với phương tiện điện tử trên tay để đọc tin về nhà nước Nga khoe khoang bắt 700.000 trẻ em Ukraine đi Nga hóa.

Hàng ngày, các nhà tuyên truyền Nga tuyên bố rõ mục tiêu chiến tranh của Nga là diệt chủng. Thế nhưng, người Ukraine vẫn kiên trì phản kháng. Cuộc diệt chủng này có thể ngăn được và đang bị chặn lại. Mỹ có thể ngăn chặn được nạn diệt chủng này bằng cách gởi thêm những đồng tiền thuế. Mỗi khi Ukraine giành lại được lãnh thổ đồng nghĩa với việc cứu thêm dân trong đó. Đây là cách người Ukraine suy nghĩ về vùng lãnh thổ được giải phóng. Ở đó, trẻ em không bị bắt cóc; dân không bị đàn áp tra tấn; lãnh đạo địa phương không bị ám sát. Người Ukraine không làm gì khác ngoài làm việc tốt. Lẽ nào quý vị lại đi bán đứng Ukraine cho bọn xâm lược, chiếm đóng và diệt chủng?

Tôi từng nghe tới lý do: Người Mỹ đã “mệt mỏi”. Làm sao người Mỹ có thể mệt mỏi vì một cuộc chiến mà người Mỹ không tham dự? Thật vô lý! Thậm chí sự hiện diện cũng không? Quyên góp tiền giúp đỡ Ukraine, công việc mà chúng tôi đang làm, không gây ra sự mệt mỏi. Mở lòng giúp người khác, cũng là giúp chính mình, là nghĩa cử cao đẹp.

Nếu chúng ta ngừng giúp đỡ Ukraine, tình thế sẽ trở nên tồi tệ. Chẳng còn ai bàn tới “mệt mỏi”, mà tất cả chúng ta phải bàn tới những thảm họa lớn ở nhiều chiều kích: Cung cấp lương thực, tội ác chiến tranh, bất ổn quốc tế, chiến tranh lan rộng, dân chủ sụp đổ. Tất cả những điều này Ukraine đang gánh vác thay chúng ta. Nếu chúng ta bỏ cuộc, tình thế sẽ đảo ngược. Vậy, tại sao các nhà lập pháp Mỹ còn phải đắn đo cân nhắc?

Nếu bạn biết nhiều người Ukraine như tôi, bạn sẽ nhận ra nhiều người bị thương, nhiều người đã chết. Bạn sẽ nhận ra đôi mắt của người còn sống đều bị thâm quầng; bởi vì, họ trải qua những ngày tháng gian lao. Bạn sẽ nhận ra hầu hết người Ukraine đều có người thân hoặc bị thương, hoặc đã chết. Bạn sẽ nhận ra họ đang đau khổ tột cùng, nhưng vẫn làm những gì có thể. Bạn sẽ không thấy một ai ở Ukraine tin vào mệt mỏi là nguyên nhân để họ đầu hàng. Lẽ nào quý vị định bán đứng những con người này?

Tôi còn nghe thấy một lý do khác. Chúng ta phải kiểm kê lại số vũ khí gởi cho Ukraine. Chi phí thấp, nhưng lợi nhuận phải cao. Một xu trong chi phí quốc phòng phải đạt được những gì ngay cả người Mỹ cũng không làm nổi. Thứ vũ khí chúng ta gởi đến Ukraine là những vũ khí duy nhất trong kho dự trữ và đang được kiểm tra. Thanh tra vũ khí không phải là những công chức mặc vest, đeo cà vạt, mà là những người mặc đồ ngụy trang. Không ai sử dụng vũ khí tốt hơn bằng người đứng lên bảo vệ mạng sống và tương lai đất nước họ. Người Ukraine đã sử dụng hệ thống phòng không của Mỹ hiệu quả hơn bất cứ ai.

Ukraine dùng tên lửa Mỹ mà người Mỹ cho là lỗi thời để tiêu diệt những vũ khí tiên tiến nhất của Nga. Người Ukraine đang dùng vũ khí Mỹ sản xuất từ thế kỷ trước, để bảo vệ chính họ và phần còn lại của thế giới. Tóm lại, Ukraine đang dùng những thứ vũ khí mà lẽ ra Mỹ phải trả tiền để gỡ bỏ vì đã lỗi thời.

Nếu việc kiểm tra chiến trường do quân đội Ukraine thực hiện chưa đủ tốt, thì các nhà lập pháp Mỹ nên tới Ukraine để kiểm chứng. Quý vị và nhân viên tháp tùng sẽ được chào đón thân mật. Người Ukraine mến khách muốn quý vị tới thăm. Sẽ có nhiều điều tốt đẹp hơn nếu có nhiều người Mỹ tới thăm Ukraine.

Tôi kể cho quý vị nghe những gì tôi đã thấy ở Ukraine. Khi người Ukraine nhìn thấy vũ khí Mỹ, họ lặng người chào đón. Lẽ nào quý vị định bán đứng họ?

PS: Bài viết này nhắm tới các nhà lập pháp Mỹ. Xin bạn vui lòng chia sẻ nó tới các nghị sỹ. Bạn cho nghị sỹ biết là bạn ủng hộ, hỗ trợ Ukraine. Nếu bạn muốn giúp đỡ Ukraine trực tiếp, qua quỹ mua máy bay không người lái giúp Ukraine của tôi: My drone-detection fundraiser. Nếu bạn muốn giúp Ukraine thu thập bằng chứng về cuộc chiến, hãy giúp cho Documenting Ukraine.

Nguồn: baotiengdan.com