Bauxite Việt Nam

Khanh Vu & Francesco Guarascio, “Exclusive: Fistful of dollars and rice for Vietnam farmers displaced for $1.5 billion Trump golf club”, Reuters, August 11, 2025

Cù Tuấn biên dịch

Tóm tắt: 

* Dự án do gia đình Trump hậu thuẫn được Hà Nội thúc đẩy trong bối cảnh đàm phán thương mại.

* Một số nông dân không hài lòng với viễn cảnh bị di dời, với mức đền bù thấp.

* Tổ chức Trump không tham gia đền bù, chỉ nhận 5 triệu đô la phí sử dụng thương hiệu.

* Một số người kỳ vọng sân golf sẽ thúc đẩy kinh tế địa phương, tạo việc làm mới.

Một người nông dân làm việc tại địa điểm đã được chỉ định cho sân golf tương lai của Trump ở tỉnh Hưng Yên, Việt Nam, ngày 30 tháng 7 năm 2025. Bản quyền Reuters/Khanh Vu.

Hưng Yên, ngày 11 tháng 8 (Reuters) – Nông dân Việt Nam Nguyễn Thị Hương đã mất ngủ kể từ khi chính quyền yêu cầu bà rời bỏ nông trại để chuyển khu đất thành một khu nghỉ dưỡng golf do gia đình Trump hậu thuẫn, đổi lại bà chỉ được trả 3.200 đô la và gạo.

Khu nghỉ dưỡng golf này, dự kiến khởi công xây dựng vào tháng tới, đang đề nghị hàng nghìn người dân làng các gói bồi thường như vậy để rời khỏi mảnh đất đã nuôi sống họ trong nhiều năm hoặc nhiều thập kỷ, theo sáu người có hiểu biết trực tiếp và các tài liệu mà Reuters xem được.

Dự án này là dự án hợp tác đầu tiên của doanh nghiệp gia đình Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Việt Nam. Dự án này đã nhanh chóng được phê duyệt khi Việt Nam đàm phán một thỏa thuận thương mại quan trọng với Washington.

Các nhà phát triển bất động sản hiện đang cắt giảm dự báo phí bồi thường từ mức ước tính ban đầu vượt quá 500 triệu đô la, một người quen thuộc với các kế hoạch cho biết nhưng từ chối giải thích lý do cho việc cắt giảm này.

Khu đất rộng 990 ha được chỉ định cho sân golf hiện đang hỗ trợ các trang trại trồng cây ăn quả như chuối, nhãn và các loại cây trồng khác. 

Trong khi một số người nhìn thấy cơ hội, nhiều nông dân đã lớn tuổi và lo ngại rằng họ sẽ gặp khó khăn trong việc tìm kiếm sinh kế thay thế trong nền kinh tế năng động của Việt Nam với dân số chủ yếu là người trẻ.

"Cả làng đều lo lắng về dự án này vì nó sẽ lấy đất của chúng tôi và khiến chúng tôi mất việc làm", bà Hương, 50 tuổi, người được yêu cầu rời khỏi mảnh đất rộng 200 mét vuông của mình ở tỉnh Hưng Yên gần thủ đô Hà Nội với mức giá thấp hơn mức lương trung bình một năm tại Việt Nam.

Theo hồ sơ pháp lý và một nguồn tin thân cận với thỏa thuận, công ty bất động sản Việt Nam Kinh Bắc City và các đối tác sẽ phát triển câu lạc bộ golf hạng sang này sau khi trả cho Tổ chức Trump 5 triệu đô la để mua bản quyền thương hiệu.

Doanh nghiệp gia đình Trump sẽ điều hành câu lạc bộ sau khi hoàn thành, nhưng không tham gia vào việc đầu tư và bồi thường cho nông dân.

Trump đã nói rằng tài sản của ông trong các doanh nghiệp được nắm giữ trong một quỹ tín thác do các con ông quản lý, nhưng các tiết lộ vào tháng 6 cho thấy thu nhập từ các nguồn đó cuối cùng sẽ thuộc về Tổng thống Mỹ.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam, chính quyền Hưng Yên, Tổ chức Trump và Kinh Bắc City đã không trả lời các câu hỏi về mức bồi thường.

Chính quyền sẽ xác định mức bồi thường cuối cùng dựa trên diện tích và vị trí đất, với sự chấp thuận chính thức dự kiến vào tháng tới. Năm nông dân đang phải đối mặt với việc bị mất đất cho biết chính quyền đã thông báo các khoản đền bù trị giá từ 12 đến 30 đô la cho mỗi mét vuông đất nông nghiệp.

Họ cũng đề nghị các khoản thanh toán bổ sung cho cây trồng sẽ bị chặt và cung cấp gạo trong một số tháng, gần giống với một tài liệu mà Reuters đã xem.

Người quen thuộc với kế hoạch bồi thường cho biết mức đền bù này là chính xác, từ chối nêu tên vì thông tin không được công khai.

Một quan chức địa phương từ chối nói về khoản bồi thường nhưng cho biết giá đất nông nghiệp trong khu vực thường không vượt quá 14 đô la cho mỗi mét vuông. Chúng thường cao hơn ở các tỉnh khác.

Ở Việt Nam, đất nông nghiệp do nhà nước quản lý. Nông dân được giao những mảnh đất nhỏ để sử dụng lâu dài nhưng không có tiếng nói khi chính quyền quyết định thu hồi đất. Các cuộc biểu tình diễn ra thường xuyên nhưng thường không có kết quả.

Nhà nước chi trả tiền bồi thường nhưng thực ra tiền này là do các nhà phát triển bất động sản phải trả.

Bốn trong số những nông dân được Reuters liên hệ không hài lòng với mức giá đề xuất vì những mảnh đất nhỏ của họ sẽ mang lại mức đền bù thấp.

Hàng ngàn người dân làng sẽ bị ảnh hưởng, theo một tài liệu thứ hai từ chính quyền địa phương mà Reuters xem được, trong đó nêu rõ quyết định đền bù cuối cùng dự kiến sẽ được đưa ra vào tháng tới.

Bà Hương thuê một mảnh đất lớn hơn từ những người dân làng khác, nhưng chỉ có thể yêu cầu bồi thường đất cho mảnh đất nhỏ được giao cho bà và cho những cây trồng mà bà trồng. "Một người như tôi có thể làm gì sau đó?".

Đổi lúa lấy đất 

Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính cho biết nông dân sẽ được bồi thường một cách công bằng khi ông phát biểu vào tháng 5 tại lễ khởi công dự án sân golf trước sự chứng kiến của con trai ông Trump, Eric, phó chủ tịch cấp cao của Tổ chức Trump.

"Chúng tôi không có quyền thương lượng. Thật đáng tiếc", ông Đỗ Đình Hương, một nông dân khác, người được thông báo lô đất của mình sẽ được bồi thường với mức giá khoảng 12 đô la một mét vuông, cho biết.

Ông nói rằng ông sẽ chấp nhận mức giá mà ông tin là thấp nếu đất được sử dụng để xây dựng đường sá hoặc cơ sở hạ tầng công cộng khác.

"Nhưng đây là một dự án kinh doanh. Tôi không biết dự án đó sẽ đóng góp như thế nào cho cuộc sống của người dân".

Theo một trong những tài liệu mà Reuters có được, chính quyền cũng đã đề nghị bồi thường bằng gạo, với thời hạn từ hai đến mười hai tháng.

Bà Nguyễn Thị Chúc, một nông dân 54 tuổi trồng chuối tại nơi sẽ trở thành câu lạc bộ golf Trump, được chính quyền thông báo rằng bà có thể nhận được khoảng 30 đô la một mét vuông cho mảnh đất rộng 200 mét vuông của mình.

"Tôi đã già rồi và không thể làm gì khác ngoài việc làm ruộng", bà nói.

Ngược lại, các luật sư và nhà đầu tư trong tỉnh cho biết câu lạc bộ golf sẽ tạo ra nhiều việc làm hơn và làm giàu cho dân làng.

Ông Lê Văn Tứ, một người dân địa phương 65 tuổi, người sẽ được đền bù cho mảnh đất nhỏ của mình và sở hữu một quán ăn trong một ngôi làng mà câu lạc bộ golf sẽ tiếp giáp, cho biết ông sẽ nâng cấp quán ăn của mình thành một nhà hàng để phục vụ những khách hàng giàu có hơn.

Ông cho biết giá đất trong làng đã tăng gấp 5 lần kể từ khi dự án được công bố vào tháng 10. Ông cũng rất vui vì một trang trại lợn gần đó sẽ biến mất: "Không khí sẽ không còn mùi hôi thối nữa".

K.V. - F.G.

Nguồn bản dịch: FB Cù Tuấn