Bauxite Việt Nam

Dự án Đại Sự Ký Biển Đông 

BÁO CÁO CỦA REUTERS: HUAWEI, ZTE DÀNH HỢP ĐỒNG 5G TẠI VIỆT NAM TRONG BỐI CẢNH QUAN HỆ VIỆT NAM - TRUNG QUỐC NỒNG ẤM TRỞ LẠI.

Các tập đoàn viễn thông hàng đầu của Trung Quốc là Huawei và ZTE trong năm nay đã giành được một loạt hợp đồng cung cấp thiết bị mạng 5G tại Việt Nam. Đây là dấu hiệu cho thấy mối quan hệ ngày càng gắn bó giữa Hà Nội và Bắc Kinh, đồng thời làm dấy lên lo ngại trong giới chức phương Tây, theo tiết lộ của bảy nguồn tin trực tiếp với Reuters.

Trong nhiều năm, Việt Nam được xem là thận trọng khi sử dụng công nghệ Trung Quốc trong các hạ tầng nhạy cảm. Tuy nhiên, trong những tháng gần đây, quốc gia này đã cởi mở hơn với các công ty công nghệ Trung Quốc khi quan hệ đôi lúc lạnh nhạt với láng giềng phương Bắc trở nên ấm áp, trong khi quan hệ với Washington xấu đi do Hoa Kỳ áp thuế lên hàng hóa Việt Nam.

Trong khi Ericsson của Thụy Điển và Nokia của Phần Lan giành được hợp đồng cho hạ tầng lõi 5G của Việt Nam, với Qualcomm (QCOM.O) của Hoa Kỳ cung cấp thiết bị mạng, thì các công ty Trung Quốc bắt đầu thắng các gói thầu nhỏ hơn với các nhà mạng nhà nước, theo dữ liệu đấu thầu công.

Một liên doanh có Huawei đã được trao hợp đồng trị giá 23 triệu USD cho thiết bị 5G vào tháng 4, chỉ vài tuần sau khi Nhà Trắng công bố áp thuế lên hàng hóa Việt Nam. ZTE đã thắng ít nhất hai hợp đồng, trong đó có một hợp đồng tuần trước, với tổng giá trị hơn 20 triệu USD cho các ăng-ten 5G. Thỏa thuận đầu tiên được công khai diễn ra vào tháng 9, một tháng sau khi Hoa Kỳ áp thuế.

Reuters không thể xác định liệu thời điểm thắng thầu có liên quan trực tiếp đến chính sách thuế của Hoa Kỳ hay không, nhưng các hợp đồng này đã làm dấy lên lo ngại trong giới chức phương Tây.

Việc loại bỏ các nhà thầu Trung Quốc khỏi hạ tầng số của Việt Nam, bao gồm cả cáp quang biển, từ lâu đã được Washington coi là điều kiện then chốt để Việt Nam được hỗ trợ công nghệ tiên tiến.

Huawei và ZTE bị cấm tham gia mạng viễn thông Hoa Kỳ vì bị coi là “rủi ro không thể chấp nhận” đối với an ninh quốc gia. Thụy Điển và nhiều quốc gia Châu Âu khác cũng áp dụng hạn chế tương tự.

Ericsson từ chối bình luận về các công ty Trung Quốc, nhưng khẳng định “cam kết toàn diện trong việc hỗ trợ khách hàng tại Việt Nam.”

“Việc tiếp cận các hệ thống mạng an toàn và đáng tin cậy là yếu tố then chốt đối với mọi quốc gia, đặc biệt khi ngày càng nhiều chức năng trọng yếu của xã hội trở nên số hóa,” Bộ Ngoại giao Thụy Điển cho biết trong một tuyên bố khi được hỏi về các hợp đồng 5G của Trung Quốc tại Việt Nam.

Huawei, ZTE, Nokia, Qualcomm, Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam, Đại sứ quán Trung Quốc và Bộ Thông tin – Truyền thông Việt Nam đều không phản hồi yêu cầu bình luận.

Quan hệ Việt Nam – Trung Quốc nồng ấm

Quốc gia Đông Nam Á không liên kết này là một chiến trường quan trọng trong cuộc cạnh tranh ảnh hưởng toàn cầu. Vị trí gần Trung Quốc đã biến Việt Nam thành trung tâm công nghiệp lớn cho các tập đoàn đa quốc gia như Apple, Samsung và Nike, vốn phụ thuộc vào linh kiện Trung Quốc và người tiêu dùng phương Tây.

Dưới sức ép từ phương Tây, Việt Nam lâu nay áp dụng “cách tiếp cận chờ đợi và quan sát” đối với công nghệ Trung Quốc, theo ông Nguyễn Hưng – chuyên gia chuỗi cung ứng tại Đại học RMIT Việt Nam. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh: “Việt Nam có những ưu tiên riêng”, đồng thời cho rằng các hợp đồng mới có thể thúc đẩy hội nhập kinh tế sâu rộng hơn với Trung Quốc.

Hà Nội và Bắc Kinh gần đây cũng đạt tiến triển trong các dự án nhạy cảm khác, bao gồm đường sắt xuyên biên giới và các khu kinh tế đặc biệt gần biên giới Trung Quốc – những dự án mà trước đây Việt Nam từng loại bỏ vì lo ngại an ninh.

Huawei đã thất bại trong nhiều gói thầu thiết bị 5G tại Việt Nam trong năm nay, theo dữ liệu đấu thầu. Tuy nhiên, công ty này vẫn hợp tác về dịch vụ kỹ thuật và đã ký thỏa thuận chuyển giao công nghệ 5G với Viettel – nhà mạng chủ lực thuộc quân đội Việt Nam – vào tháng 6, theo Bộ Quốc phòng Việt Nam.

Viettel không phản hồi yêu cầu bình luận. Một nguồn tin trong công ty cho biết công nghệ Trung Quốc rẻ hơn. Các nguồn tin từ chối nêu tên vì thông tin họ chia sẻ chưa được công khai.

Lo ngại từ phương Tây

Các hợp đồng với Trung Quốc đã được thảo luận trong ít nhất hai cuộc họp của giới chức phương Tây cấp cao tại Hà Nội trong vài tuần gần đây, theo nguồn tin ngoại giao. Trong một cuộc họp, một quan chức Hoa Kỳ cảnh báo rằng chúng có thể làm suy giảm niềm tin vào hệ thống mạng của Việt Nam và gây nguy hiểm cho khả năng tiếp cận công nghệ tiên tiến của Hoa Kỳ.

Trong một cuộc họp khác diễn ra tháng này, các quan chức đã xem xét khả năng cô lập những khu vực sử dụng công nghệ Trung Quốc khỏi phần còn lại của mạng lưới để ngăn rò rỉ dữ liệu, theo một nguồn tin.

Tuy nhiên, các nhà cung cấp ăng-ten và thiết bị vẫn có thể tiếp cận dữ liệu mạng, theo ông Innocenzo Genna – luật sư chuyên về viễn thông. Ông lưu ý rằng “các nhà thầu phương Tây có thể rơi vào tình thế khó xử khi phải làm việc cùng những công ty mà họ không tin tưởng.”

THẢO LUẬN: GIÁ ĐỀ XUẤT CỦA ZTE THẤP HƠN ERRICKSON: CÂU HỎI VỀ CÂN BẰNG LỢI ÍCH KINH TẾ VÀ LỢI ÍCH QUỐC GIA

Trên Facebook cá nhân, thành viên Dự án Đại Sự Ký Biển Đông, TS. Phạm Thanh Vân, cho biết đã nhận được toàn văn báo cáo đánh giá các hồ sơ tham gia gói thầu mua sắm các trạm 5G và các dịch vụ kỹ thuật đi kèm cho các tỉnh vùng 2 thuộc khu vực miền Nam, thuộc Dự án đầu tư mạng vô tuyến 5G khu vực miền Nam năm 2025 của Viettel. Tài liệu lấy từ cơ sở dữ liệu chính thức của chính phủ.

Theo báo cáo đánh giá, ZTE thắng Erickson ở giá thầu thấp hơn, như trong ảnh chụp màn hình ở dưới.

TS. Thanh Vân cũng được một nhóm nghiên cứu khác cung cấp số liệu về các gói thầu của ZTE và Huawei. ZTE không chỉ trúng thầu ở khu vực miền Nam (bao gồm An Giang, TP. Hồ Chí Minh, Cà Mau, Đồng Nai, Vĩnh Long, Cần Thơ, Đồng Tháp, Tây Ninh) mà còn có 2 tỉnh phía Bắc là Điện Biên và Sơn La. Huawei cũng có những thương vụ cung cấp thiết bị cũng như chuyển giao công nghệ cho Viettel. Lý do được đưa ra ở đây là giá thành thấp hơn.

Cả ZTE và Huawei đều được coi là rủi ro an ninh quốc gia đối với Hoa Kỳ và nhiều nước Châu Âu, trong đó có những nước không chống Trung Quốc như Đức và Thuỵ Điển.

Từ đây, một số câu hỏi được đặt ra:

1. Không biết đã có đánh giá về cái giá phải trả so với lợi ích đạt được trong mối quan hệ giữa lợi ích kinh tế và an ninh quốc gia, khi để các công ty Trung Quốc tham gia vào hạ tầng mạng của Việt Nam?

2. Sự kiện trên nằm trong một câu hỏi lớn hơn: Đó là trong lĩnh vực công nghệ cao, trong bối cảnh có sự cạnh tranh hai bên rõ ràng, anh chỉ có thể là đối tác đáng tin cậy của một bên nếu anh muốn được hấp thu tinh hoa công nghệ cao từ họ. Đây không phải là sự chống lại hay tìm cách cô lập quốc gia nào, mà là nguyên tắc an toàn để đảm bảo bí mật công nghệ không rơi vào tay đối thủ sẽ gây hại cho mình. 

Ngoại giao cây tre đã được thuyết minh là phù hợp với bối cảnh đang phát triển của Việt Nam. Không có con đường nào có lợi tuyệt đối mà không có cái giá phải trả. Vấn đề là cái giá đó cao đến đâu và lợi ích thu được có cao hơn cái giá phải trả?

Nhân đây, chúng tôi cũng xin làm rõ hơn về cách làm việc của Dự án Đại Sự Ký Biển Đông để mọi người có thể an tâm khi cung cấp thông tin và trao đổi quan điểm với Dự án Đại Sự Ký Biển Đông. Là những người làm nghiên cứu khoa học, chúng tôi chỉ nhìn vào tính xác đáng của dữ liệu, tính hợp lý của lập luận. Không quan trọng là bạn thuộc nhóm nào, chỉ cần bạn cung cấp tài liệu đáng tin cậy, có tính thẩm quyền, chúng tôi sẽ tiếp nhận, lắng nghe và sử dụng.

Dự án Đại Sự Ký Biển Đông cũng không đứng về phe nhóm nào. Dự án đứng về lợi ích cao nhất và vững bền cho đất nước.

Nguyên tắc hoạt động của Dự án Đại Sự Ký Biển Đông.

—————

Dự án Đại Sự Ký Biển Đông tồn tại dựa trên tài trợ của cộng đồng. Nếu quý độc giả muốn có một nguồn thông tin tri thức khách quan, đa chiều dựa trên chiều sâu chuyên môn và dữ liệu có hệ thống, Dự án Đại Sự Ký Biển Đông là một địa chỉ mà mọi người có thể tin tưởng. Hãy chung tay cùng với chúng tôi duy trì Dự án bằng cách tài trợ cho Dự án, và khuyến khích bạn bè, đồng nghiệp cùng tài trợ Dự án. Xem hướng dẫn tài trợ ở đây: https://dskbd.org/tai-tro-cho-du-an/. Báo cáo tài chính sẽ được tổng kết vào cuối mỗi hai năm. Chúng tôi xin trân trọng cảm ơn.

Nguồn: Dự án Đại Sự Ký Biển Đông