Bauxite Việt Nam

Lê Học Lãnh Vân

Dòng sông và sự cân bằng sinh môi dọc bờ sông

Nước từ cao chảy xuống thấp tạo thành sông. Các quy luật về thủy động học (dòng chảy), về sức bền vật liệu (của đất, đá), về lực hấp dẫn vạn vật (ảnh hưởng tới thủy triều)... qua hàng ngàn năm, thậm chí hàng triệu năm, dần dần định hình con sông ấy, định hình lòng sông và hai bờ sông. 

Trên đường sông đi, hệ sinh vật hai bên bờ sông cũng thích nghi với dòng sông cùng con nước rong, nước ròng của sông. Thí dụ, ở nơi cao hơn mức triều cao là cây giỏi chịu hạn, có rễ sâu hút nước. Ở nơi ngập thường xuyên, giữa hai mức triều cao và triều thấp, là những cây thân mềm, có mô khí. Ở dưới mức triều thấp là các cây thủy sinh, lá mỏng, mềm, lớp vỏ cutin mỏng... Thích nghi với hệ thống thực vật ấy là các hệ động vật khác nhau. Tất cả tạo nên một hệ sinh môi độc lập với vô vàn liên hệ cộng sinh, ký sinh, hoại sinh tạo nên sự cân bằng động trên rất nhiều khía cạnh, cân bằng động dân số từng loài, cân bằng động dây chuyền thực phẩm. Trong hệ sinh môi đó, loài người cũng là một thành phần sinh vật. Sinh hoạt của con người cũng phải thích nghi với các quy luật hoạt động của thiên nhiên đã được định hình lâu dài. Thí dụ nhà cất trên đất cao khác với vùng đất ngập, làng xóm phải được lập trên vùng đất không chịu lũ, di chuyển bằng ghe thuyền phải biết lúc nước ngược, nước xuôi...

Sự cân bằng động của đơn vị sinh môi ấy bảo tồn tính đa dạng sinh vật, khiến đơn vị sinh môi linh hoạt, bền vững. Bất kỳ thay đổi nào làm hệ thống lệch khỏi sự cân bằng đều được hệ thống tự điều chỉnh tái lập lại cân bằng. 

Khi sự thay đổi lớn quá khả năng tự điều chỉnh của thiên nhiên, hậu quả có thể rất thảm khốc và lâu dài. 

L.H.L.V.  

Nguồn: FB LVan Le