Bauxite Việt Nam

Minh Tân

Là một cuộc đấu thầu rộng rãi quốc tế (từ tháng 12/2010-2/2011), gói thầu DT1 được phê duyệt với trị giá gần 24 triệu USD do Công ty cổ phần thủy điện Đakđrinh ( nằm trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi) làm chủ đầu tư (CĐT), đáng ra việc đánh giá hồ sơ dự thầu của các nhà thầu phải hết sức trung thực, khách quan, công bằng và đúng theo Luật đấu thầu, thì CĐT lại tự ý can thiệp, bất chấp có nhà thầu (NT) không qua bước đánh giá sơ bộ (bước 1).

Trái Luật Đấu thầu

Trong quá trình đánh giá sơ bộ hồ sơ dự thầu, Tổ chuyên gia có yêu cầu NT Dongfang Electric Corporation (DEC, từ Trung Quốc) làm rõ được 04 vấn đề trong hồ sơ dự thầu: Quyết định bổ nhiệm của người được ủy quyền; Báo cáo tài chính có xác nhận của kiểm toán, báo cáo thuế từ năm 2007 - 2009; Giấy phép của nhà sản xuất; Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, nhưng DEC đã không thể làm rõ. Điều đó đồng nghĩa với việc nhà thầu này chắc chắn sẽ bị loại ngay từ bước 1.

Thế nhưng, Chủ đầu tư (CĐT) - Công ty cổ phần thủy điện Đakđrinh lại lấy lý do, các chuyên gia đã đánh giá cho nhà thầu DEC đạt yêu cầu về mặt kỹ thuật rồi, nên cho qua bước đánh giá sơ bộ và "ép" các chuyên gia ký vào biên bản chung.

Ngoài ra, hồ sơ dự thầu của NT DEC xuất hiện nhiều thông tin sai lệch trong bản công chứng dịch từ bản gốc Trung Quốc sang bản dịch tiếng Anh và tiếng Việt. Cụ thể, trong bản gốc tiếng Trung có xác nhận DEC đã nộp thuế đầy đủ của Công ty TNHH hợp tác Quốc tế thuộc Tập đoàn Điện khí Đông Phương (công ty con của Tập đoàn), thế nhưng trong bản dịch tiếng Anh lại xác nhận đã nộp thuế đầy đủ của Tập đoàn DongFang (công ty mẹ).

Hay trong quyết định bổ nhiệm 3 người được ủy quyền ký hồ sơ dự thầu, văn bản tiếng Trung là do Công ty TNHH hợp tác Quốc tế thuộc Tập đoàn Điện khí Đông Phương bổ nhiệm, còn trong văn bản tiếng Anh lại có nội dung là Ban quản lý nhân sự Tập đoàn điện khí Đông Phương bổ nhiệm. Từ những sai phạm này cho thấy DEC không đủ trung thực và tin cậy để đánh giá qua bước 1. Ấy vậy mà họ vẫn thản nhiên nhận được chỉ đạo của CĐT để vượt qua?

Việc làm này khiến nhiều chuyên gia trong Tổ chấm thầu được đích thân CĐT đứng ra mời tỏ ra bất bình. "Cách làm này hoàn toàn trái với những gì đã ghi trong Luật đấu thầu. Không thể chấp nhận được chuyện nhà thầu (NT) không vượt qua đánh giá sơ bộ mà vẫn được chọn vào chấm vòng tiếp theo" - TS. Phùng Hồng Tuấn, Phó giám đốc Viện thủy điện và năng lượng tái tạo cho hay.

"Thật vô lý! Đáng ra CĐT phải tuân thủ đúng 3 bước trong Luật đấu thầu, đằng này họ lại đi chỉ đạo chấm luôn kỹ thuật (bước 2) cho DEC, trong khi chưa có quyết định đánh giá sơ bộ (bước 1), bắt chấm thương mại luôn (bước 3), sau đó mới quay lại làm hồ sơ báo cáo bước 1 và 2" - Ông Vũ Huy Thông, Trưởng ban chuyên gia thủy điện của tập đoàn Hưng Hải, người được mời với tư cách là Chuyên gia đánh giá gói thầu cung cấp thiết bị Cơ điện cho nhà máy thủy điện Dakđrinh bức xúc cho hay.

Trước những sai phạm nghiêm trọng trên, vào tháng 3.2011, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam đã có văn bản yêu cầu Tổng công ty Điện Lực Dầu khí làm đúng các nội dung và tiêu chuẩn đánh giá trong hồ sơ mời thầu và yêu cầu Tổ chuyên gia thẩm định thực hiện theo đúng thầm quyền được quy định tại Điều 65 Luật đấu thầu số 61/2009/QH11 và khoản 1 Điều 2 luật sửa đổi bổ sung số 38/2009/QH12. Tuy nhiên, sau hơn 3 tháng, CĐT vẫn chưa hề đi đến quyết định cuối cùng về NT DEC.

"Nếu lấy tiêu chí đáp ứng thiết bị phù hợp với gói thầu đánh giá, thì DEC cũng bị loại ngay vòng đầu vì thiết bị không phù hợp với yêu cầu" - Ông Thông cho biết thêm.

Vô lý hơn nữa, CĐT lại không phê duyệt NT đáp ứng yêu cầu về mặt kỹ thuật để thực hiện đánh giá tài chính và họ còn bỏ qua luôn việc phê duyệt danh sách xếp hạng NT theo đánh giá để mời vào đàm phán. Tự ý chỉ định nhà thầu DEC vào đàm phán và hai bên đã đi đến thống sơ bộ với nhau là sẽ rút ngắn tiến độ cấp hàng để tăng giá gói thầu, trong khi chưa hề có quyết định phê duyệt.

Có dụng ý?

Bất chấp việc 9/12 chuyên gia bảo lưu ý kiến không đồng ý cho nhà thầu Dongfang Electric Corporation (DEC) vượt qua bước đánh giá sơ bộ, nhưng chủ đầu tư (CĐT) vẫn chỉ đạo cho ông Lê Văn Ninh - Tổ trưởng tổ xét thầu chấp nhận DEC vượt qua để tiếp tục xét các bước tiếp theo. Tuy nhiên, sau nhiều lần CĐT chỉ định NT DEC vào thương lượng mà vẫn không thu được kết quả gì, nhiều chuyên gia tỏ ra nghi ngờ về tính minh bạch của đấu thầu quốc tế gói thầu DT1 này. "Việc làm trái với thời gian Luật đấu thầu quy định này phải chăng là hoàn toàn có dụng ý. Bởi theo tôi được biết, thời gian xét thầu theo quy định không quá 2 tháng, gói thầu của Đakđrinh diễn ra quá thời gian quy định là sai luật" - TS. Phùng Hồng Tuấn, Phó giám đốc Viện thủy điện và năng lượng tái tạo cho hay.

Ông Vũ Huy Thông, Chuyên gia đánh giá gói thầu cung cấp thiết bị Cơ điện cho nhà máy thủy điện Dakđrin.

"Hơn nữa đây là một gói thầu mời thầu theo hình thức 'Đầu thầu rộng rãi quốc tế', không thể có chuyện trình đi trình lại nhiều lần. Mà thật lạ kỳ, sau nhiều lần thương lượng, Công ty CP thủy điện Đakđrinh và Tổng công ty Điện lực Dầu khí Việt Nam chỉ lựa chọn phương án là NT DEC, trong khi 08 NT khác không hề được ngó tới" - Ông Vũ Huy Thông, Chuyên gia đánh giá gói thầu cung cấp thiết bị Cơ điện cho nhà máy thủy điện Dakđrinh cho biết thêm.

Thậm chí, ông Thông đặt thẳng vấn đề "Đến thời điểm hiện tại, tôi biết gói thầu DT1 này có nhiều cái sai, nhưng tôi chưa dám nói và không được phép nói. Tôi tin không phải riêng tôi mà nhiều chuyên gia chấm thầu khác sẽ rất bức xúc và phát biểu thẳng thắn nếu có một cuộc họp công khai và chính thức. Theo tôi có thể xuất hiện dấu hiệu thông thầu"?.

Ngay cả vị cố vấn do CĐT mời cũng tỏ ra băn khoăn. "Ở đây hình như có vấn đề thật, bởi DEC bị loại ngay từ vòng đánh giá sơ bộ, do không đáp ứng được các yêu cầu đề ra. Không hiểu sao giữa Tổ chấm thầu và CĐT lại có ý kiến trái ngược nhau đến vậy. Bên chấm thầu thì không cho DEC qua bước 1, trong khi đó CĐT và Tổng công ty Điện lực Dầu khí vẫn chỉ chọn DEC" -  P.GS. Võ Sĩ Huỳnh (Đại học Bách Khoa Hà Nội) cho hay.

Là một gói thầu Quốc tế, nhưng quá trình đánh giá, lựa chọn NT của CĐT làm ngay cả người trong Tổ chuyên gia đấu thầu cảm thấy nó giống như vấn đề nội bộ trong nhà của Công ty cổ phần thủy điện Đakđrinh. Bởi: "Gói thầu đã diễn ra đến gần 6 tháng, nhưng chúng tôi chưa hề nhận được bất kỳ thông tin trao đổi, hay họp mặt đánh giá nào từ phía CĐT" - TS. Phùng Hồng Tuân tâm sự.

Ngay cả khi chúng tôi liên hệ với lãnh đạo của Tổng công ty Điện lực và Dầu khí Việt Nam hay Công ty cổ phần thủy điện Đakđrinh để làm rõ những khuất tất trên, chúng tôi chỉ nhận được câu trả lời: "Chúng tôi không có liên quan đến việc này. Nếu có gì sai, chúng tôi sẽ nhờ công an vào giải quyết".

M. T.

Nguồn: vef.vn