Bauxite Việt Nam

Nguyễn Quang Minh

Chiều hôm nay 05.03.2012, Bộ trưởng Audun Lysbakken (đảng khuynh tả, SV) thông báo từ chức. Ông là Bộ trưởng Bộ Thiếu nhi, Bình quyền và Hội nhập.

Audun Lysbakken là Bộ trưởng trẻ nhất nội các Thủ tướng Jens Stoltenberg (Đảng Lao động, AP) vào năm 2010. Năm nay ông 35 tuổi. Audun Lysbakken được bầu vào Quốc hội khi mới có 24 tuổi (2001).

154 000 kroner và số phận chính trị

Bộ đã duyệt tài trợ 154 000 kroner (tương đương 27 000 USD) cho một kế hoạch nhằm giúp phụ nữ học cách tự phòng vệ vì thời gian gần đây nạn hãm hiếp phụ nữ gia tăng, đặc biệt tại thủ đô Oslo.

Chuyện đáng nói, là khi duyệt chi lại không qua một số thủ tục hành chánh cần thiết để các tổ chức khác có thể xin tài trợ. Tức thiếu tính công khai. Tổ chức xin tài trợ được sự bảo trợ của Đoàn Thanh niên đảng khuynh tả SV. Tức thiếu tính vô tư.

Luật Hành chính (forvaltningsloven) và Luật Công khai Công quyền (offentlighetsloven)

Để bạn đọc hiểu rõ hơn, người viết xin nói rõ thêm khía cạnh pháp lý của vấn đề. Trừ những tài liệu mật quân sự và ngoại giao, còn tất cả các văn kiện hành chánh công quyển đều bị chi phối bởi Luật Hành chính ban hành vào năm 10 tháng 2 năm 1967 và Luật Công khai Công quyền ban hành vào ngày 19 tháng 6 năm 1970. Nghĩa là tất cả các quyết định hành chính công, từ trung ương đến địa phương phải thông qua thủ tục qui định về thời gian cứu xét, công khai, vô tư, minh bạch và người có quyền lợi hay báo chí có quyền được biết. Nói cách khác, họ có quyền yêu cầu cơ quan công quyền liên hệ cho họ tiếp cận tài liệu và chỉ dẫn thủ tục khiếu nại.

Vai trò của báo chí và đảng phái đối lập

Báo chí khui vụ này và dư luận bắt đầu hâm nóng từ mấy tháng cuối năm 2011. Các đảng đối lập đồng thuận yêu cầu Audun Lysbakken ra giải trình trước Quốc hội và điều trần trước Ủy ban Hiến pháp và Kiểm tra của Quốc hội. Khi phải mang ra điều trần trước Ùy ban này thì vấn đề phải được xem là có mức độ trầm trọng. Ủy ban đã đồng thuận biểu quyết xem xét tất cả lại tất cả thông tin liên quan từ A đến Z.

Đại diện các đảng phái, nhà báo, nhà luật học... đã tranh luận khá gay gắt trên truyền hình quốc gia. Có một nhà chính khách làm coi đây là vụ tham nhũng, phát đơn tố cáo. Lo sợ uy tín của Đảng giảm uy tín, một số đảng viên cao cấp trong Đảng SV yêu cầu Audun từ nhiệm. Audun hiện là Phó Chủ tịch Đảng SV từ 2005 và dự trù sẽ nắm chủ tịch Đảng SV vào đại hội Đảng SV vào tháng này.

Thực ra, Audun Lysbakken không trực tiếp giải quyết vụ tài trợ 154 000 kroner, mà là bà Thứ trưởng Kirsti Bergstø và nhân viên dưới quyền. Số tiền quá nhỏ và đã sử dụng hoàn toàn đúng mục đích. Vì là người đứng đầu Bộ, Audun nhận trách nhiệm trước công luận. Audun không hề đổ tại cột điện. Và hứa tiếp tục công khai tất cả thông tin.

Hai tuần không yên ổn trôi qua sau khi Audun khẳng định không hề biết chuyện. Báo chí và công luận vẫn chưa hài lòng. Họ đưa vấn đề tới tận cùng bằng số.

Họ bảo Audunn được thông báo chính thức vụ việc này, chứ không phải Audunn không biết. Sau khi Ủy ban Hiến pháp và Kiểm tra biểu quyết, hơn 4 000 email và các tin nhắn qua điện thoại di động từ và đến Audun cũng được phân tích bởi một công ty điện tử chuyên nghiệp độc lập. Họ phát hiện ra hai tin nhắn qua lại giữa Audun và Thứ trưởng Kirsti Bergstø, sau khi báo chí đề cập vụ việc này vào năm ngoái, ngày 31.10.

Thế là xong. Bộ trưởng Audun Bakken đi. Thứ trưởng Kirsti Bergstø đi theo.

Tại cuộc họp báo hơi bất ngờ chiều nay, Audunn Lysbakken thông báo như sau:

· Tôi đã thông báo Thủ tướng việc từ chức.

· Tôi đã dành những ngày cuối tuần qua để phân tích và xem xét mọi khía cạnh của vấn đề. Tôi đã thiếu sót không xem xét tất hết tất cả thông tin liên quan (ám chỉ việc ông được nhắn tin báo từ bà Thứ trưởng mà ông không nhớ). Hệ lụy và hậu quả thực tiễn việc của vự việc, vi phạm luật mà người lãnh đạo phải nhận trách nhiệm. Điều duy nhất làm tôi hài lòng là phụ nữ đã được huấn luyện cách để có thể tự bảo vệ mình (tránh bị hãm hiếp).

· Từ chức không có nghĩa là tôi dễ dàng bỏ cuộc. Tôi tiếp tục theo đuổi lý tưởng chính trị mà tôi đã đặt niềm tin.

Sau cuộc họp báo từ chức, Thủ tướng Jens (Đảng Lao Động, AP) ca ngợi sự đóng góp to lớn và tinh thần hợp tác tích cực của Audun trong nội các. Ông cho rằng việc từ chức là thái độ khôn ngoan nhưng khẳng định không hề gây áp lực Audun Lysbakken.

Chủ tịch đảng khuynh tả SV, bà Kristin Halvorsen lên tiếng kêu gọi đảng viên SV ủng hộ Audun Lysbakken ứng viên Chủ tịch Đảng vào đại hội Đảng cuối tuần này. Các nhà phân tích thời cuộc cho rằng Audun sẽ đắc cử.

Audun Lysbakken trở lại vai trò dân biểu quốc hội của đảng SV (đã là thành viên chính phủ thì phải hoãn sinh hoạt quốc hội, ứng viên dự khuyết khác trong đảng tạm đảm nhận).

Các chính khách đối lập, các nhà phân tích chính trị và báo chí đánh giá việc ra đi của Audun là thái độ khôn ngoan cho tương lai chính trị của chính cá nhân Audun và uy tín của Đảng SV.

Về phần Việt Nam, chúng ta rút được điều gì từ chuyện 27 000 USD này?

Stavanger, ngày 05.03.2012, Nguyễn Quang Minh.

N. Q. M.

Tác giả gửi trực tiếp cho BVN.