Bauxite Việt Nam

Nam Nguyên, phóng viên RFA

Trích ý kiến bạn đọc trên trang VNExpress.net (vn.vnexpress.net): Theo ý kiến cá nhân mình thì nên trao tặng "Huy chương" cho đồng chí lái xe Ben. Nếu không có cú "Đâm" này thì không biết tính mạng và tài sản của nhân dân khi Thủy điện tích nước sẽ như thế nào!? Mai Trung Thanh Chất lượng công trình cấp quốc gia mà còn thua nhà ở của thường dân. Không biết mấy ông chủ đầu tư kiểm soát kiểu gì mà để thi công hàng chục khối bê tông bao bọc vài thanh sắt nhỏ thì làm sao chịu lực nổi. <br>Trong cái rủi có cái may. nếu "xe tải" không tông đổ thì sau này có thể hàng ngàn người thiệt mạng vì vỡ đập, và hàng ngàn tỷ đồng cũng trôi theo dòng nước luôn. Nguyen Còn bao nhiêu cái đập như thế này đang tồn tại và sắp xuất hiện nữa ? Đúng là "cào cào châu chấu đá xe, tưởng rằng chấu đổ ai ngờ xe văng". Nguyen Gia Đặc trưng của một thời đại mà sự vô liêm sỉ ngự trị từ trên đỉnh chóp xuống đến tận các quan chức bé mọn ở cấp địa phương thì các loại đập bê tông “nhồi rơm” thế này là quá thông thường, có gì lạ đâu. 50% tiền dành cho xây đập chắc đã cung vào miệng quan rồi. Thế mà đốt đuốc suốt bao nhiêu ngày để soi vẫn không bắt được một “con sâu” nào thì hỏi có cơ khổ cho ngài Tổng hay không? Từ mấy cái đập thủy điện bị vỡ tóe loe như thế, có mấy vấn đề cấp bách cần tính tới ngay: 1. Có lẽ nên cầu trời cho tất cả mọi thủy điện loại vừa và nhỏ đã xây xong nên cùng một lúc vỡ cho bằng hết để tránh cho dân những cái chết thê thảm mà rồi sẽ không ai chịu trách nhiệm hết. Ngồi với nhau vài buổi kiểm điểm “rút kinh nghiệm” thế là xong. 2. Còn những đập thủy điện đang nằm trên giấy như đập Đồng Nai 6 và 6A hãy nên cố tỉnh ra mà có quyết tâm dừng lại kịp thời, và nếu các quan ngài nào đã trót “lẩm” tiền của chủ dự án thì cố mà móc họng cho nó trôi ra để những kẻ “đâm lao” không phải bịa ra đủ mọi lý do “trơn như chạch”, nào là về độ an toàn, về hiệu quả kinh tế... mà thực chất cũng chỉ cốt “theo lao” kiếm được chút gì nhằm bù lại chỗ đã phải... đấm mõm. Như thế rừng sẽ không bị phá mà dân cũng thở phào. 3. Đối với tất cả những dự án to tát khác, như bauxite, Điện hạt nhân... thôi thì muốn nói trên trời dưới biển thế nào (như cái kẻ tên là Lê Dương... độ nọ) cứ việc nói, nhưng hãy tính kế trước cho dân chạy khỏi nơi cầm chắc sẽ xảy ra tai nạn khủng khiếp, cốt giữ lấy một chút phúc nhà, nếu không thì nghiệp báo sẽ làm cho toàn gia tộc chết không nhắm mắt, dù đang ngồi trên những chiếc ghế tưởng là vững chãi đến cỡ nào. Bauxite Việt Nam

Đập thủy điện Đak Mek 3 ở Kontum sụp đổ chiều 22/11 làm 1 người chết, trước đó đập thủy điện Đakrông 3 ở Quảng Trị cũng bị vỡ vào ngày 7/10.

Photo courtesy of vtc.vn. Đập thủy điện Đăk Mek 3 bị vỡ và chiếc xe ben chở đá

Hai vụ vỡ đập trên khiến dư luận trở lại câu hỏi về phẩm chất công trình và trách nhiệm giám sát quản lý đối với thủy điện nhỏ trên toàn quốc.

Xe ben đụng... vỡ đập

Khó nói một tai nạn xe tải va quệt lại có thể phá vỡ một đập thủy điện dài 80 mét cao 20 mét được xây dựng kiên cố theo kiểu đập chịu lực, thân đập phía thượng lưu và hạ lưu là bê tông cốt sắt ở giữa là đá. Tuy vậy với vụ vỡ đập làm thiệt mạng một người tài xế xe chở đá, chủ đầu tư công trình Cty cổ phần thủy điện Hồng Phát Đăk Mek qua lời Giám đốc Lê Bá Thanh nói với báo chí thì, đập vỡ là vì một chiếc xe ben chở đá đã va vào thân đập gây tác động dây chuyền làm vỡ đập.

TS Lê Ngọc Báu, Viện trưởng Viện Khoa học Kỹ thuật Nông lâm nghiệp Tây Nguyên nêu lên nghi vấn về nguyên nhân làm vỡ đập thủy điện Đăk Mek 3 ở huyện Dak Glei tỉnh Kontum. Ông nói:

“Có một cái xe tải tông mà sụp đổ, bê tông thân đập phía thượng lưu dày hơn 1 mét thì xe tăng đâm cũng chưa đổ… nhưng mà họ nói vậy cũng không biết là sao, nhưng tôi nghĩ chủ yếu là do chất lượng công trình không bảo đảm”.

Dự án thủy điện Đak Mek 3 có vốn đầu tư tư nhân với hơn 200 tỷ đồng, công suất thiết kế 7,5 MW, khởi công tháng 3/2009, dự kiến phát điện vào đầu sang năm 2013. Công trình do Công ty cổ phần tư vấn thiết kế Nam Việt trụ sở ở Sài Gòn thiết kế và được thi công bởi Công ty thi công cơ giới Hồng Phát cũng là một công ty con của chủ đầu tư Công ty Cổ phần Thủy điện Hồng Phát Đak Mek.

Bê tông thân đập phía thượng lưu dày hơn 1 mét thì xe tăng đâm cũng chưa đổ… nhưng mà họ nói vậy cũng không biết là sao, nhưng tôi nghĩ chủ yếu là do chất lượng công trình không bảo đảm.

TS Lê Ngọc Báu

Theo số liệu chính thức từ Ban chỉ đạo Tây Nguyên, khu vực Tây Nguyên hiện có 287 dự án thủy điện với tổng công suất gần 7.000 MW được phê duyệt, trong đó 84 dự án đang vận hành, 50 dự án đang xây dựng và 87 dự án đang nghiên cứu.

Tên gọi Đăk Mek 3 cho thấy đây là một phần của hệ thống thủy điện bậc thang ở Kontum với mục đích phát triển nguồn điện, đồng thời điều tiết mùa lũ và nước tưới cho mùa khô.

Thủy điện ở Tây Nguyên cho đến nay không mang lại hiệu quả nếu so sánh với việc hủy hoại khoảng 17.000 héc-ta rừng tự nhiên, người dân mất đất canh tác, cuộc sống bị xáo trộn. TS Lê Ngọc Báu nhận định:

“Thật ra ở Tây Nguyên xây dựng thủy điện rất nhiều nhưng về thủy lợi thì không tương xứng. Người ta xây dựng thủy điện như vậy thì mất rừng, mất hồ nhưng mà hiệu quả không cao. Người ta nói là thủy điện phục vụ thủy lợi nhưng sự thực nó không thể kết hợp được vì những vùng đó cũng không phát triển được thủy lợi, không giúp ích cho nông nghiệp được”.

Chủ đầu tư và đơn vị thi công là một

Đập thủy điện Đak Mek 3 bị vỡ. Photo courtesy of xaluan.com

Một công trình thủy điện dưới 20 MW được xem là thủy điện nhỏ và do chủ đầu tư hoặc chính quyền địa phương giám sát. Vụ vỡ đập Đăk Mek 3 dưới chân núi Ngọc Linh, huyện Đăk Glei tỉnh Kon Tum chiều 22/11; trước đó là vụ vỡ đập Đăk Rông 3 ở huyện Đak Rông tỉnh Quảng Trị ngày 7/10 chỉ sau 15 ngày được nghiệm thu, đã gióng lên tiếng chuông báo động về phẩm chất công trình và công tác giám sát quản lý. GS Vũ Trọng Hồng, Chủ tịch Hội Thủy lợi Việt Nam nhận định:

“Thông thường thủy điện nhỏ không có quản lý của bộ chuyên ngành mà giao xuống địa phương, trong khi địa phương chưa có trình độ chuyên môn để nghiệm thu công trình được. Tôi đang kiến nghị phải xem xét lại qui trình giao thủy điện nhỏ xuống địa phương liệu có đủ khả năng để quản lý hay không?”

Mặc dù vụ vỡ đập Đăk Mek 3 tỉnh Kontum xảy ra từ chiều ngày 22/11 với thiệt hại nghiêm trọng là có người chết,  cả con đập dài 80 mét cao 20 mét bị vỡ vụn hoàn toàn nhưng cho đến chiều 25/11 Sở Công thương Kontum vẫn chưa nhận được thông tin gì. Khi nhà báo hỏi, ông Nguyễn Bộ, Giám đốc Sở Công thương Kontum nhìn nhận việc quản lý các thủy điện nhỏ là trách nhiệm của Sở.

Theo Tuổi trẻ Online, ông Đỗ Hoàng Liên Sơn, Giám đốc Sở Xây dựng Kontum nhận định rằng, Chủ đầu tư và đơn vị thi công là cùng một nhà nên khó biết công trình có được thi công theo đúng thiết kế phê duyệt hay không. Việc giám sát cũng do một đơn vị của chủ đầu tư thuê. Trong khi đó Phó Chủ tịch huyện Đăk Glei bán cái qua chủ đầu tư vì cho rằng đây là việc của chủ đầu tư.

Với những thực tế ở Đăk Rông 3 và nay Đak Mek 3 việc phân cấp quản lý hàng trăm công trình thủy điện vừa và nhỏ trên toàn quốc đến lúc nên được xem xét lại.

Nguồn: rfa.org