Bauxite Việt Nam

Minh Phước

2025.02.20

Việc cho phép công ty của Elon Musk đầu tư vào Việt Nam được xem như hành động “chìa cành ô liu” cho chính quyền Trump. 

Đĩa ăng-ten thu Internet qua vệ tinh của Starlink của tỷ phú Elon Musk tặng tại Izyum, khu vực Kharkiv ngày 25/9/2022 (YASUYOSHI CHIBA/Yasuyoshi CHIBA / AFP)

Quốc hội hôm 19/2 thông qua việc cho phép công ty Starlink của tỷ phú Elon Musk cung cấp dịch vụ internet vệ tinh tại Việt Nam mà không yêu cầu liên doanh với công ty trong nước - một quyết định chưa hề có tiền lệ. 

Theo mạng báo VnExpress, đây là một trong những điểm đột phá quy định tại Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. 

Nghị quyết nêu rõ, việc thí điểm dựa trên nguyên tắc bảo đảm quốc phòng, an ninh, trong đó không giới hạn tỷ lệ sở hữu cổ phần, phần vốn góp hoặc tỷ lệ đóng góp của nhà đầu tư nước ngoài, trong khi vẫn duy trì quyền sở hữu hoàn toàn đối với các công ty con địa phương.

Tính chất đột phá

Điều 11 của Luật Viễn Thông năm 2023 quy định “Nhà nước duy trì phần vốn góp, cổ phần của Nhà nước để bảo đảm chi phối hoạt động của doanh nghiệp cung cấp dịch vụ có hạ tầng mạng có tầm quan trọng đặc biệt đối với hoạt động của toàn bộ cơ sở hạ tầng viễn thông quốc gia và ảnh hưởng trực tiếp đến phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh.”

Luật được Quốc hội thông qua hồi tháng 11/2023 và có hiệu lực từ tháng 7 năm ngoái không quy định cụ thể về tỷ lệ sở hữu của công ty nước ngoài đầu tư vào hạ tầng mạng, tuy nhiên, Trang thông tin điện tử đầu tư nước ngoài của Cục Đầu tư nước ngoài- Bộ Kế hoạch và đầu tư, có nêu cụ thể về Điều kiện tiếp cận thị trường đối với nhà đầu tư nước ngoài trong ngành “Dịch vụ viễn thông”.

Trong đó, các cam kết của Việt Nam trong các hiệp định tự do thương mại ký với quốc tế như WTO, VKFTA, VJEPA, AFAS, EVFTA... đều yêu cầu các công ty cung cấp dịch vụ có hạ tầng mạng viễn thông nước ngoài “cho phép liên doanh với nhà cung cấp dịch vụ viễn thông được cấp phép tại Việt Nam. Phần vốn góp của phía nước ngoài trong liên doanh không vượt quá 49% vốn pháp định của liên doanh”. 

Điều này cho thấy việc Quốc hội ra nghị quyết cho thí điểm công ty Internet vệ tinh nước ngoài đầu tư vào Việt Nam không cần phải liên doanh với công ty trong nước hay quy định về tỷ lệ sở hữu tối đa là việc làm chưa từng có tiền lệ. 

Tiến sĩ Nguyễn Quang A cho rằng, nghị quyết vừa được thông qua gắn với Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị Đảng CSVN về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. 

“Thực sự họ cũng muốn mở rộng phát triển nhanh lĩnh vực khoa học công nghệ nói chung, trong đó có lĩnh vực viễn thông Internet”, ông A nhận định. 

Linh mục Anton Lê Ngọc Thanh, người được tổ chức Phóng viên Không Biên giới RSF đưa vào danh sách 100 “Anh hùng thông tin” của thế giới hồi năm 2014, đánh giá cho rằng nghị quyết mới của Quốc hội làm cho nhà đầu tư nước ngoài về lĩnh vực mạng Internet vệ tinh “tin tưởng hơn, yên tâm hơn khi đầu tư vào Việt Nam”. Ông bày tỏ: 

“Riêng về mảng internet Việt Nam, trước giờ họ quản lý thông tin Internet, không cho một công ty tư nhân nói gì là công ty nước ngoài quản lý, vì họ sợ rằng họ không kiểm soát được thông tin.

Nhưng cái sợ của họ trở nên càng ngày càng trở nên bất kham bởi vì từ khi có Internet tới nay họ có xiết cách mấy thì người dân cũng tìm cách vượt tường lửa, cũng có đủ thứ cách để tiếp nhận thông tin hoặc truyền tải thông tin vượt qua sự kiểm soát của các công ty nhà nước đó. 

Nên thực ra thời điểm này họ phải nhìn nhận sự thật đó nên họ thay đổi".

Người có thời gian phụ trách Truyền Thông Chúa Cứu Thế Việt Nam cho hay, cáp quang biển của Việt Nam nối với quốc tế thường bị đứt cáp, gây gián đoạn thông tin và làm tổn thất rất lớn về mặt thông tin và kinh tế cho quốc gia. 

“Khi mà hệ thống Starlink của Elon Musk vận hành tốt được thì Việt Nam không nhất thiết phải đầu tư các hệ thống cáp quang mới tốt hơn như kế hoạch trước đây với một kinh phí rất lớn. 

Bây giờ họ đầu tư thì họ đầu tư hoàn toàn kinh phí, mình chỉ trả chi phí dịch vụ thôi nên nó sẽ giảm rất nhiều kinh phí", linh mục Lê Ngọc Thanh nói thêm.

M.P.

Nguồn: RFA Tiếng Việt