Bauxite Việt Nam

Hà cớ gì Putin phải cần giao kèo với Trump?

Anne Applebaum - The Atlantic

Thái Anh chuyển ngữ

Lời dịch giả

Hôm Chúa nhật vừa qua TT Trump tuyên bố: Ukraine sẽ không được lấy lại vùng Crimea bị Nga chiếm đóng năm 2014 (vì Obama chẳng giúp Ukraine một phát súng nào) và cũng đừng mong được vào NATO (Liên minh Bắc Đại Tây Dương). Ông nói rằng Zelensky chỉ có chọn lựa Hoà bình hoặc chiến đấu một mình (https://www.yahoo.com/news/articles/trump-tells-zelensky-ukraine-not-042120262.html). Trump và Zelensky sẽ có một phiên họp với 7 nước ở Âu châu vào Thứ Hai.

Nhiều thay đổi trong số những biến chuyển này hầu như không được chú ý ở Hoa Kỳ. Nhưng chúng lại được ghi nhận rộng rãi ở Nga. Những cuộc tấn công của chính quyền Hoa Kỳ vào Zelensky, Châu Âu và Đài Tiếng nói Hoa Kỳ đã được trên truyền hình Nga ca ngợi. Tất nhiên, Vladimir Putin biết rõ về việc các lệnh trừng phạt Nga được dỡ bỏ chậm chạp. Kết quả là, tổng thống Nga rõ ràng đã tính trước: Trump, nói theo ngôn ngữ mà ông từng dùng để chỉ trích Zelensky, không còn quân bài nào cả.

Đúng là Trump có nói ông muốn chấm dứt chiến tranh ở Ukraine, và đôi khi ông cũng nói rằng ông tức giận vì Putin không làm theo ý mình. Nhưng nếu Hoa Kỳ không sẵn lòng sử dụng bất kỳ thế lực kinh tế, quân sự hay chính trị nào để giúp Ukraine, nếu Trump không gây áp lực ngoại giao lên Putin hay bất kỳ lệnh trừng phạt mới nào đối với tài nguyên của Nga, thì ước muốn được coi là người sẽ tạo nên hòa bình của tổng thống Hoa Kỳ sẽ có thể bị gạt qua một cách êm thấm. Chẳng có gì lạ khi tất cả các hạn kỳ đàm phán của Trump với Nga đều đã quá hạn mà không có hiệu lực gì sất, và cũng chẳng có gì ngạc nhiên khi lời mời đến Anchorage chẳng mang lại kết quả nào.

Không còn gì nhiều để nói về cuộc gặp Trump-Putin hôm qua ở Alaska, ngoài việc quan sát những yếu tố đan xen giữa bi kịch và trò hề. Thật xấu hổ cho nước Mỹ khi chào đón trên lãnh thổ của mình một tên tội phạm chiến tranh khét tiếng bị truy nã. Thật nhục nhã khi chứng kiến một tổng thống Mỹ cư xử như một chócún con vui vẻ khi gặp phải nhà độc tài của một quốc gia nghèo hơn, kém cõi hơn nhiều, đối xử với ông ta như một kẻ bề trên. Thật đau đớn khi tưởng tượng ra việc đặc phái viên ngoại giao của Trump, Steve Witkoff, một kẻ nghiệp dư, kém hiểu biết, đã hiểu lầm về cuộc gặp gỡ gần đây nhất của ông với Putin tại Moscow như thế nào nếu ông ta nghĩ rằng hội nghị thượng đỉnh Alaska sẽ thành công. Thật đáng ngại khi Trump giờ đây lại nói rằng ông không muốn thúc đẩy lệnh ngừng bắn mà thay vào đó là các cuộc đàm phán hòa bình, bởi vì công thức sau sẽ cho Putin nhiều thời gian để tiếp tục giết hại người Ukraine. Thật kỳ lạ khi các báo cáo của Nga về cuộc họp lại tập trung vào hợp tác kinh doanh. "Quan hệ đối tác kinh doanh và đầu tư Nga-Mỹ có tiềm năng tiến triển rất lớn", Putin phát biểu hôm nay.

Tôi cũng mừng  vì nhiều người Ukraine và châu Âu, và tất nhiên là cả người Mỹ, cảm thấy nhẹ nhõm vì Trump đã không tuyên bố điều gì tồi tệ hơn. Ông đã không kêu gọi Ukraine đầu hàng, nhượng đất đai hay lãnh thổ. Trừ khi có những giao thức bí mật, có lẽ là một số thỏa thuận kinh doanh, mà chúng ta chưa biết đến, Anchorage có lẽ sẽ không được biết đến như một trong những hiện trường tội ác của lịch sử, một Hội nghị Munich mới, hay một Hiệp ước Molotov-Ribbentrop. Nhưng đó là một tiêu chuẩn rất thấp có thể đạt được.

Cách tốt hơn để hiểu Anchorage không phải là sự khởi đầu của một điều mới mẻ gì đó, mà là đỉnh điểm của một quá trình dài hơn. Khi Hoa Kỳ phá bỏ các công cụ trong chính sách đối ngoại của mình, khi chính quyền này sa thải những người biết cách sử dụng chúng, khả năng hành động nhanh nhạy của chúng ta sẽ sa lầy. Từ Bộ Tài chính đến Cơ quan Truyền thông Toàn cầu Hoa Kỳ, từ Bộ Ngoại giao đến Văn phòng Giám đốc Tình báo Quốc gia, hết cơ quan này đến cơ quan khác, dù cố ý hay vô tình, đang bị phá hoại bởi những người được bổ nhiệm chính trị không đủ trình độ, hèn nhát hoặc thù địch với chính sứ mệnh của họ.

Hoa Kỳ không có lá bài nào vì chúng ta đã đánh mất chúng. Nếu chúng ta muốn chơi lại ván bài, chúng ta sẽ phải giành lại chúng: Trang bị vũ khí cho Ukraine, mở rộng lệnh trừng phạt, ngăn chặn các đàn máy bay không người lái giết người, phá vỡ nền kinh tế Nga và giành chiến thắng trong cuộc chiến. Khi đó sẽ có hòa bình.

A.A.

Dịch giả gửi BVN