Bauxite Việt Nam

Lê Công Định

Trung tâm Tài chính Quốc tế là nơi tập trung các tổ chức tài chính, ngân hàng, công ty bảo hiểm và quỹ đầu tư lớn, với mục đích thực hiện các giao dịch tài chính đa dạng, giúp hình thành thị trường vốn, thu hút vốn ngoại, đáp ứng nhu cầu của cộng đồng doanh nghiệp và giới đầu tư.

Phải chăng muốn Trung tâm Tài chính Quốc tế sớm hoạt động thì cần phải sửa đổi và ban hành luật lệ về tài chính, thuế, chứng khoán, bảo hiểm, thị trường vốn, ngoại hối, ngân hàng, tổ chức tín dụng, sàn giao dịch, cư trú, lao động, việc làm, đất đai, xây dựng, v.v.?

Phải chăng cần phải thay đổi chính sách nhân sự để thu hút nhà quản lý, chuyên gia, nhà khoa học, người có trình độ chuyên môn cao làm việc tại Trung tâm Tài chính Quốc tế, bao gồm người trong nước và nước ngoài, bằng ưu đãi thuế thu nhập cá nhân đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công?

Phải chăng Trung tâm Tài chính Quốc tế phải tọa lạc tại một khu vực hay khu đất được quy hoạch riêng, bao gồm các tòa nhà và cao ốc văn phòng có đầy đủ cơ sở hạ tầng công nghệ và tiện ích hiện đại?

Thật ra, tất cả những điều trên đều là những điều kiện cần, nhưng chưa đủ. Các thành phố được công nhận là Trung tâm Tài chính Quốc tế lớn trên thế giới cho đến nay chỉ bao gồm New York, London, Hong Kong, Singapore, Tokyo và Thượng Hải. Tại sao không phải là Paris, Frankfurt, Milan, Madrid, ...?

Đặc điểm chung thứ nhất của đa số Trung tâm Tài chính Quốc tế là quốc gia nơi chúng tọa lạc đều áp dụng hệ thống luật pháp Common Law, trong đó án lệ của tòa án được xem là một nguồn luật (source of law) chính yếu và quan trọng bên cạnh luật thành văn do quốc hội ban hành.

Đặc điểm chung thứ hai của đa số Trung tâm Tài chính Quốc tế là hệ thống tòa án hoàn toàn độc lập khỏi chính quyền và đảng cầm quyền, và được vận hành bởi các thẩm phán chuyên nghiệp, phi đảng phái và không tham nhũng. Nói cách khác, tư pháp phải độc lập và trong sạch.

Ngoại lệ của hai đặc điểm này là Hong Kong và Thượng Hải thuộc Trung Quốc, vốn không phải là nước có hệ thống luật pháp Common Law và tư pháp độc lập. Tuy nhiên, do Trung Quốc là nền kinh tế lớn thứ hai trên thế giới, nên bất chấp hai đặc điểm chung đó, Hong Kong và Thượng Hải vẫn nghiễm nhiên là Trung tâm Tài chính Quốc tế. Dù vậy, cũng phải thấy rằng Hong Kong và Thượng Hải vốn dĩ là nhượng địa từng thuộc Anh quốc trước đây.

Đặc điểm chung thứ ba của đa số Trung tâm Tài chính Quốc tế là nơi đó dòng tiền quốc tế ra vào hầu như không trở ngại, tức độ mở của các tài khoản vốn (capital accounts) có thể nói là tuyệt đối.

Như vậy, hai trong ba thành tố quan trọng hình thành nên một Trung tâm Tài chính Quốc tế rõ ràng liên quan đến vấn đề luật lệ, xét về lập pháp và tư pháp. Tư duy luật pháp do vậy là yếu tố quan trọng bậc nhất, chứ không phải quyết tâm chính trị, sẽ giúp định hình và hình thành nên Trung tâm Tài chính Quốc tế.

Thiếu một trong ba thành tố hay đặc điểm nêu trên, thì ngay cả Paris, Frankfurt, Milan hay Madrid còn chưa thể trở thành các Trung tâm Tài chính Quốc tế (tất nhiên tầm quốc gia thì có thể), huống chi TPHCM và Đà Nẵng (không tính đến Hong Kong và Thượng Hải như đã nêu trên).

Chưa chuẩn bị đủ để đạt được cả ba đặc điểm nêu trên, mà bàn đến việc thành lập Trung tâm Tài chính Quốc tế, thì dù tổ chức bao nhiêu cuộc hội thảo quốc tế về đề tài này cũng chỉ là cưỡi ngựa xem hoa, hoặc cùng lắm loay hoay ở chuyện quy hoạch đất đai để đẩy giá nhà đất lên cao, vô tình hoặc hữu ý giúp giới đầu cơ bất động sản kiếm chác thêm mà thôi.

Trung tâm Tài chính Quốc tế dù sao vẫn là một giấc mơ đẹp, giống như tòa nhà mang tên IFC mới khai trương trong hình dưới đây.

L.C.Đ.

Nguồn: FB Lê Công Định