Bauxite Việt Nam

Nguyệt Quỳnh

22-10-2023

Hàng ngày trên con đường kiếm sống, thỉnh thoảng ta vẫn nghe cây khế trước nhà tiếng kêu của một loài quạ “ăn khế trả vàng, may túi ba gang mà đựng”. Dân ta ai cũng may sẵn những chiếc túi ba gang. Thời mở cửa, ai cũng hăm hở, ai cũng tưởng mình đã hốt đầy vàng trong cái kho của trời đất. Có biết đâu rằng vàng đã cho đi cả, chỉ còn lại sỏi và đá trong chiếc túi ba gang của mình.

Ta cho đi hết, cho hết cả… từ tài nguyên, của cải cho đến những giá trị cốt lõi. Và thế là đất không còn lành, chim không muốn đậu. Bầy chim túa đi thiên di mang theo tất cả, tuổi trẻ, tình yêu, nhiệt huyết… rời bỏ đất nước mình!

Người dân nghèo khó ra đi, người giàu có cũng ra đi, cán bộ quan chức chính quyền cũng tìm cách thu vén đưa con cái cùng tài sản ra đi. Ngày xưa, thuyền nhân ra đi bất kể sống chết. Ngày nay, đất nước hoà bình, phát triển, người dân cũng ra đi bất kể sống chết. Chúng ta mất hết, mất hết,… khế trên cây cũng không còn. Thỉnh thoảng lại nghe vọng lại những lời xin lỗi vang lên từ những chuyến xe tải đông lạnh:

– “Con Tuân đây. Con xin lỗi. Con không chăm sóc được mọi người. Con xin lỗi. Con không thở được. Con muốn quay về với gia đình mình. Mọi người hãy sống tốt”.

– “Con không thở được. Con xin lỗi. Con phải đi bây giờ”.

– “Con xin lỗi bố mẹ nhiều mẹ ơi, con đường đi nước ngoài không thành, mẹ ơi, con thương bố mẹ nhiều, con chết vì không thở được”.

Có lúc lời xin lỗi ấy lại thầm lặng, hòa cùng tiếng sóng biển. Chúng ta chỉ được biết đến khi những quốc gia sở tại thông báo về những thây người Việt trôi ở vùng biển Đài Loan, hay chiếc phao trống người, bập bềnh trôi ở vùng biển tây Flanders, Thuỵ Sĩ.

Ôi! Xin lỗi, xin lỗi, … ai là người cần nói lời xin lỗi, cái anh Ba, cô Út áo nâu, khăn rằn ngày xưa đó ơi!

Làng quê, bãi mía, cầu ao, ánh trăng nằm đó đơn côi. Trong căn nhà, mẹ ngồi nhớ con. Nhớ những tháng ngày nhà mình còn là mái lá, nhớ tiếng cười con rớt lại nơi cây khế, nơi gốc mít, nơi bờ ao trước hiên nhà. Câu thơ của Nguyễn Đình Chiểu tự dưng mà nghe đứt ruột: